Over de mens als gevaarlijkste roofdier op aarde

The horror! The horror! (Joseph Conrad ‘Heart of Darkness’, verfilmd als ‘Apocalypse Now’ door Francis Ford Coppola)

Mohammed Deif (58), de enigmatische militaire commandant van terreurbeweging Hamas, leider van de Izz al-Din al-Qassam-brigades, verloor bij zeven pogingen van de Israëlische veiligheidsdiensten om hem te doden een oog, een arm een been, maar telkens kon hij ontsnappen. Zijn vrouw, zijn driejarige dochter en zeven maanden jonge zoon kwamen in 2014 om het leven bij een van die aanslagen. De man is vervuld van haat tegen Israël. Deif is geboren als Mohammed Diab Ibrahim al-Masri in een vluchtelingenkamp in de Gazastrook. Na zijn studies biologie, scheikunde en natuurkunde aan de Universiteit van Gaza sloot hij zich in 1990, tijdens de Eerste Palestijnse Intifada (opstand), aan bij Hamas, toen een lokale tak van de Moslimbroederschap. Hij is het brein achter operatie ‘al-Aqsa Vloed’, de doordachte, gruwelijke terreuraanval die zaterdagmorgen 7 oktober jl. Israël in een nachtmerrie heeft doen belanden. Vergelijkbaar met wat de Verenigde Staten is overkomen op 11 november 2011 met de terreuraanslagen van Al Qaida in New York en Washington. 

De Israëlische bevolking is in shock, niet alleen door de aanval zelf, de dodentol en de aangerichte schade, maar vooral ook door het duidelijke falen van een defensie die wereldwijd geroemd is om haar slagkracht, en van veiligheidsdiensten die uiterst efficiënt heten te zijn (de Shin Bet of Shabak en de Mossad). Een pijnlijke blamage. Schuldig verzuim. Herzi Halevi, de stafchef van het Israëlische leger, heeft de fouten toegegeven. Hamas heeft Israël twee jaar in slaap gewiegd door zich zogenaamd alleen te focussen op het bestuur van de Gazastrook en ogenschijnlijk het gewapende verzet op te geven. Een rookgordijn. In de voorbereiding van de aanval heeft Hamas alle traceerbare elektronische communicatie (mobiele telefoons, computers) vermeden om opsporing tegen te gaan. Terug naar het verleden om des te harder toe te slaan. Reculer pour mieux sauter. 

In de videoboodschap die Hamas enkele uren na de aanval op Israëlische bodem de wereld heeft ingestuurd, zegt Deif: ‘We hebben besloten een einde te maken aan de voortdurende misdaden tegen ons volk, aan het niet respecteren van de internationale wetten en resoluties. De vijand moet begrijpen dat de orgie van de bezetting niet langer ongestraft kan voortduren.’ Voor hem is er maar een oplossing: de staat Israël moet worden vernietigd. ‘We moeten een einde maken aan de illusie dat de Joden ooit veilig zijn in het land dat ze bezetten.’ Daarom wil hij dat de Palestijnen hen ook bevechten op Israëlisch grondgebied. Deif is een van de drijvende krachten achter het immense tunnelsysteem dat Hamas heeft aangelegd toen Israël de Gazastrook hermetisch begon af te sluiten. Een labyrint van tunnels laat toe wapens, granaten, mijnen en materieel om raketten te maken, naar Gaza te smokkelen, zowel vanuit Israëlisch grondgebied als vanuit Egypte. 

Het verrassingsoffensief van Hamas hield een regen van ongeveer 3.000 raketten in op steden in het zuiden van Israël (Ashkelon, Sderot, Bat Yam) en op de hoofdstad Tel Aviv, waar ze voor het overgrote deel zijn afgeweerd door het rakettenschild, de Iron Dome. Daarnaast zette de terreurorganisatie drones in om controletorens van de luchtafweer en tanks aan de grens met Gaza uit te schakelen. Een commando-eenheid elimineerde het zuidelijke hoofkwartier van het Israëlische leger, waarbij de meeste hogere officieren zijn gedood of gevangen genomen. Met bulldozers heeft Hamas de grensposten overrompeld en een kleine 80 bressen geslagen in de hoogtechnologische verdedigingsmuur die voorzien is van camera’s, sensoren en torens uitgerust met automatisch geschut met afstandsbediening. Israël heeft dat beveiligingssysteem in 2019 voltooid en daar 1,1 miljard US dollar aan gespendeerd. Door het onvoldoende te bemannen is het bijzonder kwetsbaar gebleken. De zelfgenoegzaamheid is dramatisch afgestraft.

Eens de grensmuur voorbij viseerde Hamas niet alleen Israëlische dorpen en nederzettingen (kibboets), maar ook het Tribe of Nova-jongerenfestival met zo’n 5.000 deelnemers, vlakbij Re’im, op 5 kilometer van de grens met Gaza. De baseline van het internationale elektronische muziekfestival: vrede, vriendschap, liefde en vrijheid. De Hamas-psychopaten hebben daar 260 onschuldige, niets vermoedende mensen met sadistisch genoegen op een beestachtige manier afgeslacht en verschillende andere ontvoerd als gijzelaars. Overlevenden zoals de Franse Neta Abir-lev (23) en de Israëlische May Hayat (30) hebben zich verscholen, liggend tussen de lijken, ingesmeerd met hun bloed, terwijl de kogels nog over hen heen vlogen. Anderen als de Britse artiestenmanager Noa Beer (29) zijn met doodsverachting met hun jeep dwars door de schutters heen gereden om zichzelf en hun passagiers in veiligheid te brengen. 

Met gemotoriseerde paragliders hebben de roofdieren in ware commandostijl het festival vanuit de lucht overvallen. Weglopende feestvierders zien van alle kanten auto’s, trucks, moto’s en brommers hun richting uitrijden. Ze zitten gevangen. Door tientallen strijders, vaak opgezweepte jongens van vijftien, zestien jaar, van kind af aan gehersenspoeld. Tot de tanden gewapende mannen, onder meer met kalasjnikov machinegeweren, storten zich tussen het weglopende volk en schieten op alles en op iedereen. Het liefst op vrouwen. Wie gewond raakt, wordt genadeloos en van heel kortbij geliquideerd. Er zijn Amerikaanse, Canadese, Britse, Franse, Russische, Argentijnse, Nepalese, Thaise en Cambodjaanse dodelijke slachtoffers. Vluchten met de auto wordt verhinderd. Banden worden kapot geschoten, wagens in brand gestoken. 

 

 

Als de wapens leeggeschoten zijn, hebben de Hamas-strijders nog niet genoeg prooi gemaakt. De lusten moeten botgevierd. Volgens ooggetuigen ‘zijn meisjes verkracht naast de lichamen van dode vriendinnen’. En enkel dodelijke slachtoffers zijn niet voldoende. De Hamas-fanaten willen pasmunt mee terug naar de Gazastrook. Meisjes en jonge vrouwen worden in laadbakken en op achterbanken gegooid, op brommers geduwd en meegenomen. Terwijl ze wegrijden maken de beulen filmpjes waarin ze de vrouwen schoppen, beschimpen en bespuwen. Trofeeën voor straks op de sociale media. De beelden van de gijzeling van Noa Argamani (25) zullen een dag later de wereld rondgaan. ‘Dood me niet! Nee, nee, nee!’ Hartverscheurend, terwijl haar vriend moet toekijken, de armen op de rug gekneld. De Duits-Israëlische Shani Louk (22) is vrijwel naakt en bewusteloos of dood achterin een truck gegooid, als een jachtbuit, met de voeten van de jagers op haar rug. Allahoe akbar! 

Ook dorpelingen, van kinderen, o.m. Aviv Asher (2), Raz Asher (5), Erez Kalderon (12) tot bejaarden, o.m. Yaffa Adar (85), zijn zonder pardon meegenomen. Naar schatting houden Hamas en Islamitische Jihad 126 Israëliërs gevangen, zowel burgers als soldaten. Bovendien zijn meerdere buitenlandse bezoekers van het dancefestival ontvoerd. Er zijn burgers vermist van Amerikaanse, Britse, Franse, Duitse, Mexicaanse, Braziliaanse, Chinese, Nepalese en Thaise afkomst, wat de kwestie op diplomatiek niveau complex maakt. Hamas wil de gegijzelden als levend schild gebruiken tegen Israëlische bombardementen op Gaza. Naar internationaal humanitair recht is dat een oorlogsmisdaad, net als de gijzeling zelf. 

In de Israëlische kibboets Kfar Aza, waar normaal zo'n 750 mensen leven, zijn hele gezinnen afgemaakt door Hamas-strijders. Kinderen zijn onthoofd met schoppen, zwangere vrouwen de buik opengesneden. Weerzinwekkend. Verdorvenheid op de ergst denkbare manier. ‘Dit is geen oorlogsgebied. De terroristen hebben baby's, moeders en vaders in hun slaapkamers gedood’, heeft Itai Veruv, generaal-majoor van het Israëlische leger, aan persagentschap Reuters gezegd. ‘Dit is een bloedbad. Dit is terreur.’ In kibboets Be’eri, in de buurt van de Gazastrook, zijn 108 lichamen aangetroffen van Israëliërs die daar zijn gedood door de Hamas-terroristen. Dat betekent dat ongeveer een op de tien inwoners van de kibboets is geëxecuteerd. Na de slachtpartijen hebben de moordenaars granaten gegooid en de huizen in brand gestoken. 

De beelden, die de Israëlische regering op sociale media heeft verspreid, tonen verkoolde en zwaar bebloede babylichamen, foto's en video's van onthoofde soldaten, levend verbrande jongeren in auto's en schuilplaatsen, een baby doorzeefd met kogels. In de kibboets Nir Oz, op zo'n drie kilometer van de grens met Gaza, is een volledig gezin in koelen bloede doodgeschoten: Tamar Kedem-Siman Tov, haar echtgenoot Yonatan, hun 6-jarige tweelingdochters Shachar en Arbel, en hun 4-jarige zoon Omer. 

Een beklijvende getuigenis van Mor Bayder, kleindochter van Yoav Shimoni. Haar oma werd zaterdag in haar huis vermoord door Hamasstrijders. ‘Maar alsof dat niet genoeg was, filmden de daders de gruwelmoord met de gsm van mijn oma. De beelden postten ze nadien op haar Facebook. Het is zo dat de familie haar dood heeft moeten vernemen. De video toonde hoe mijn oma op de vloer van haar huis lag. Helemaal onder het bloed.’ De slachtoffers hebben namen, het zijn meer dan cijfers voor statistieken. Hun foto’s staan op het internet, samen met de gruwelvideo’s. Het aantal doden in Israël is inmiddels opgelopen tot minstens 1.400, het aantal gewonden tot 3.418. Het is het grootste bloedbad in de geschiedenis van het land.

Niets, maar dan ook niets rechtvaardigt dit soort verschrikking, dit paroxisme van wreedheid en barbarij. Het is dan ook navrant dat onze mainstreammedia het aanvankelijk hadden over ‘de radicaalislamitische beweging Hamas’ in plaats van over een terreurorganisatie. De massamoordenaars kregen de kwalificatie ‘militanten’, die bij ons ook vakbondsleden toebedeeld wordt. Totaal misplaatste eufemismen. Of gaan we de Russische soldaten, uitvoerders van de agressie van hun president Vladimir Poetin tegen Oekraïne, activisten voor Groot-Rusland noemen? Hamas gedraagt zich op dezelfde manier als de nazi-doodseskaders bij de slachtingen in Babi Jar (Kiev, Oekraïne, 1941), Lidice (Tsjechië, 1942) en Oradour-sur-Glane (Frankrijk, 1944). Het verschilt in optreden niets van andere terreurzaaiers als Al Qaida en Islamitische Staat (Daesh), eveneens exponenten van het moslimfundamentalisme. 

Oog om oog, tand om tand

Bij de zuiveringsactie van het Israëlische leger in het zuiden van het land en aan de grens met Gaza zijn al zeker 1.500 Hamas-strijders omgekomen. Meer dan 258 Israëlische militairen zijn gesneuveld. Nu staat de invasie van Gaza op het programma. Een geïntegreerde en gecoördineerde aanval vanuit de lucht, over zee en over land. Operatie ‘Iron Swords’. Vanuit het oogpunt van veiligheid voor Israël en uitschakeling van moordzuchtige criminelen is dergelijke operatie legitiem. De kop van de Hamas-slang afhakken, waaronder het elimineren van Yehya al-Sinwar (60), de huidige leider van Hamas in Gaza, en uiteraard van Mohammed Deif. Vergelijkbaar met het uit de weg ruimen door de Amerikanen in 2011 van Osama bin Laden en in 2022 van Ayman al-Zawahiri, de leiders van Al Qaida, en in 2019 van Abu Bakr al-Baghdadi, de kalief van Islamitische Staat. Als de vergelding evenwel ook onschuldige burgers en hun infrastructuur treft, houdt dat een schending in van het internationaal humanitair recht. Een moeilijke evenwichtsoefening. 

Op maandag 9 oktober heeft de Israëlische minister van Defensie, Yoav Galant, voormalig bevelhebber van het Southern Command van de Israel Defense Forces (IDF), de totale blokkade van de Gazastrook afgekondigd zowel via land als via zee, waardoor er geen water, elektriciteit of brandstof en nauwelijks voedsel of medicijnen gaan naar het dichtbevolkte gebied. Het telt 2,3 miljoen inwoners op een oppervlakte van ongeveer 360 km². Het is 40 km lang en 10 km breed. Meer dan de helft van de Gazanen leeft in armoede en 63% van de jongeren is werkloos. Gezien de bevolkingsopbouw is dat problematisch, met 65% jonger dan 25, heeft Gaza zowat de jongste bevolking in de wereld. Het gros van de inwoners stamt af van vluchtelingen uit de Arabisch-Israëlische oorlog van 1948. Tot vandaag wonen 600.000 Gazanen in acht grote vluchtelingenkampen. 

Israël heeft alle terughoudendheid laten varen en bombardeert Gaza nu voortdurend als represaille tegen Hamas. Een beproefde tactiek om een gebied tot puin te herleiden voor het leger binnentrekt. Het gaat volgens legerwoordvoerders om vooralsnog 6.000 bommen met 4.000 ton aan explosieven. Volgens Human Rights Watch (HRW) zou op 10 en 11 oktober ook witte fosfor zijn ingezet in Gaza en Libanon. Witte fosfor is een chemische substantie die in artilleriegranaten, bommen en raketten verspreid wordt en ontploft als het in aanraking komt met zuurstof. De chemische reactie veroorzaakt een sterke hitte van 815 graden Celsius, met ernstige brandwonden tot gevolg. 

De intensieve bombardementen raken torenblokken, scholen en gebouwen, zelfs van de Verenigde Naties. Daarbij maken ze, hoe kan het ook anders, talrijke burgerslachtoffers. Vergeten we daarbij niet dat Hamas zich verschuilt in bunkers en tunnels onder scholen en ziekenhuizen. Ook de gijzelaars zitten gevangen in het tunnelnetwerk dat zo’n 480 km bestrijkt en een diepte heeft van 30 tot 40m. Het dodental in de Gazastrook bedraagt actueel 2.450. Daaronder twee politieke leiders van Hamas, Zakaria Abu Maamar en Jawad Abu Shammala, en twee militaire commandanten, Murad Abu Murad en Billal Al Kedra. Door de luchtaanvallen zijn zeker ook 724 kinderen om het leven gekomen, meldt Unicef, de kinderrechtenorganisatie van de Verenigde Naties (VN). Het aantal gewonden beloopt actueel meer dan 9.200, zo heeft het lokale ministerie van Volksgezondheid meegedeeld. Meer dan een miljoen Palestijnen zouden volgens de VN ontheemd zijn. 

Israël heeft de inwoners van Gaza opgeroepen te vertrekken, maar die kunnen geen kant op. Er is geen enkele grensovergang waar ze door mogen. Over zee wegraken kan al evenmin door de blokkade van de Israëlische marine. Over land is aan Israëlische kant de ‘ijzeren muur’, de mix van staal, beton, scheermesjesdraad en hoogtechnologische sensoren, nu hermetisch dicht. De grensovergang in Rafah, de enige tussen Egypte en de Gazastrook, is dinsdag 10 oktober beschoten. Daarop heeft Egypte de grens gesloten. Die was al jaren niet open voor burgers, maar humanitaire hulp en goederen werden nog sporadisch doorgelaten. Sinds 13 oktober is de grenspost terug open voor mensen met een dubbele nationaliteit. 

Egypte wil geen enorme vluchtelingenstroom uit de Gazastrook toestaan en vindt dat Israël zou moeten zorgen voor een veilige uittocht voor burgers. Dat is alvast het standpunt verwoord door de Egyptische president Abdel Fattah al-Sisi. Om redenen van nationale veiligheid, Egypte wil geen jihadistisch terrorisme binnenhalen. Een uitzichtloze catch-22. Niet voor niets wordt Gaza de ‘grootste openluchtgevangenis ter wereld’ genoemd. Laat het daarbij duidelijk zijn, de narcistische fanatici van Hamas geven geen zier om het lot van de bevolking van Gaza, die ze al sinds 2006 onder de knoet houdt. Hoe meer burgerslachtoffers er vallen, hoe meer vanuit het standpunt van Hamas en mentor Iran, Israël internationaal geïsoleerd kan raken. Hamas is het ergste wat de Palestijnen in Gaza kon overkomen, vergelijkbaar met de taliban in Afghanistan.

Als voorbereiding op het grondoffensief wil Israël dat 1,1 miljoen Palestijnen zo snel mogelijk wegtrekken van het noorden van de Gazastrook (in essentie Gaza-stad) naar het zuiden, over de Wadi Gaza-rivier. De kans is groot dat op korte termijn tapijtbombardementen door de Israëlische luchtmacht volgen. Collectieve bestraffing en belegeringen die het leven van burgers en hun leefomstandigheden in gevaar brengen, zijn verboden volgens het internationaal humanitair recht. Maar ach, wie maalt daar nog om? De gedwongen evacuatie geldt volgens de VN-woordvoerder ook voor alle VN-medewerkers en mensen die onderdak krijgen in VN-faciliteiten, zoals scholen en zorginstellingen. Hamas roept de Palestijnen op niet te vertrekken, werpt wegbarricades op en bestookt de konvooien zelfs met raketten zodat het de beelden van gedode kinderen kan uitbuiten.  Zoals altijd in oorlogen is het leed van de burgerbevolking niet meer dan nevenschade, collateral damage. Aan cynisme geen gebrek. 

 

 

Oorzaak en gevolg

Heeft Israël, een land dat trots mag zijn op zijn cultuur, landbouw, industrie en hightech, het onheil over zichzelf afgeroepen? Het antwoord is ondubbelzinnig ja. Het is vooreerst te vinden in de uit eigenbelang gevormde regeringscoalitie van premier Benjamin Netanyahu (door het gerecht beschuldigd van fraude en corruptie) en zijn Likoed-partij met vier zionistische, ultraorthodoxe partijen (Shas, de Religieuze Zionistische Partij, Verenigd Thora-Jodendom en Otsma Jehudit). Voor een beter begrip van het personage, Jonathan, de broer van Benjamin Netanyahu, is doodgeschoten in Entebbe, Oeganda op 4 juli 1976 tijdens een geslaagde actie van Israëlische commando’s om gijzelaars te bevrijden uit de klauwen van Palestijnse en Duitse terroristen, die de sympathie genoten van de toenmalige Oegandese dictator Idi Amin.

Netanyahu heeft in 1995 samen met Ariel Sharon (in 1982 door de Palestijnen verantwoordelijk gehouden voor de bloedbaden door christelijke milities in de Libanese vluchtelingenkampen Sabra en Shatila) vanuit Likoed de gemoederen in Israël opgehitst tegen de Oslo-akkoorden. Die hielden een raamwerk in voor een vredesproces, een Routekaart voor Vrede. Ze waren door toenmalig premier Yitzhak Rabin op 13 september 1993 en 24 september 1995 gesloten met de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) van Yasser Arafat. Rabin is op 4 november 1995 vermoord bij een aanslag uitgevoerd door Yigal Amir, een extremistische joodse student in de rechten. Alle hoop op een onderhandelde oplossing voor het decennia aanslepende conflict werd toen de grond in geboord. 

De focus van de huidige extreemrechtse regering Netanyahu ligt, onder invloed van de radicale ministers Itamar Ben-Gvir (Nationale Veiligheid) en Bezalel Smotrich (Financiën), op de naar internationaal recht illegale uitbreiding van Joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever (de West Bank) en de bescherming door het Israëlische leger van de kolonisten die zich daar wederrechtelijk en agressief gronden, olijfgaarden en huizen van Palestijnse bewoners toe-eigenen. Daarbij vernietigen ze met bulldozers infrastructuur zoals scholen, waarvan de bouw o.m. is gefinancierd door de Europese Unie, ze branden de boel plat, slaan Palestijnen in elkaar, kelen kuddes schapen of hakken olijfgaarden om. Door de explosieve situatie die aldus is ontstaan, zijn 70% van de soldaten die normaal rond Gaza zijn gestationeerd, de voorbije maanden verplaatst naar de Westelijke Jordaanoever. 

Zaterdag 7 oktober was het sabbat, zondag 8 oktober een feestdag, Simchat Thora. Veel militairen waren daardoor met verlof. Voor de grens met Gaza rekende de Israëlische regering volledig op de kwetsbare bewakingstechnologie en was ze niet langer voorbereid op een fysieke invasie van de omvang van de ‘al-Aqsa Vloed’ (een verwijzing naar de regelmatige provocaties aan de al-Aqsa-moskee op de Tempelberg in Jeruzalem). Netanyahu en zijn acolieten waren vooral bezig met navelstaren, de kolonisten bedienen en strijden met het Hooggerechtshof, het leger en een aanzienlijk deel van de bevolking dat het autoritarisme en het nepotisme van haar premier weigert te aanvaarden. 

Israël heeft nu een oorlogskabinet samengesteld van meerderheid en een deel van de oppositie in de Knesset (het parlement), in casu de Partij van Nationale Eenheid geleid door Benny Gantz. Het leger plant een massaal grondoffensief in Gaza met inzet van tanks, artillerie en infanterie. Het telt 170.000 militairen in actieve dienst. Het heeft bovendien 360.000 reservisten onder de wapens geroepen voor de ‘vernietigingsoorlog’ tegen Hamas. Lokale infiltraties in Gaza door speciale eenheden van het Israëlische leger zijn al bezig. Er komen ook gecoördineerde aanvallen vanop zee en door straaljagers, helikopters en drones. 

De Verenigde Staten hebben alvast groen licht gegeven voor de militaire operatie. Bovendien hebben ze het vliegdekschip USS Gerald R. Ford, het grootste oorlogsschip ter wereld, naar de internationale wateren voor de kust van Israël gestuurd als waarschuwing aan het adres van Hezbollah en Iran. De USS Gerald R. Ford is het meest geavanceerde marineschip van de Verenigde Staten, de kostprijs bedraagt 11 miljard euro. Het wordt aangedreven door twee nieuw ontworpen kernreactoren. Een tweede supervliegdekschip, de USS Dwight D. Eisenhower, is op komst. Beide vliegdekschepen opereren met F/A-18E en F/A-18F Super Hornet straaljagers van de Amerikaanse marine en zijn vergezeld van kruisers en torpedobootjagers (destroyers) met raketlanceerinstallaties. Het Pentagon, het Amerikaanse ministerie van Defensie, overweegt ook het amfibische vliegdekschip USS Bataan dichter bij Israël te brengen. 

Ondanks de overmacht van het leger betekent een invasie van Gaza niet zonder meer gewonnen spel voor Israël. De stadsguerrilla die Hamas ongetwijfeld zal voeren vanuit zijn tunnelnetwerk en in de smalle straten van de steden, kan het een regulier leger bijzonder lastig maken. Guerrilla door inheemse strijders kan bijzonder hardnekkig en efficiënt werken. Wie bereid is mensenlevens tot in het oneindige op te offeren, kan met beperkte middelen een schijnbaar superieur leger verslaan. Zo hebben de Amerikanen tot hun schade en schande mogen ondervinden. De debacles in Vietnam, Irak en Afghanistan hebben dat ruimschoots aangetoond. Een gewapende groep die tussen de bevolking opereert, is uiteindelijk alleen maar te overwinnen met de steun van diezelfde bevolking. En dat is niet bepaald waar Israël mee bezig is. Zelfs al slaagt het erin om elke Hamasstrijder in Gaza dood te schieten, dan nog staat er over vijf of tien jaar gegarandeerd een Hamas 2.0 op als de omstandigheden in Gaza dezelfde blijven.

Er bestaat ook een risico dat de sjiitische Hezbollah-milities van Sjeik Hassan Nasrallah, gevestigd in Libanon en gesteund door Iran, het Noorden van Israël aanvallen, o.m. met raketten (naar schatting heeft Hezbollah er 150.000), waardoor het Israëlische leger gedwongen wordt op twee fronten te vechten. Officieren van de Iraanse Revolutionaire Garde en de Hezbollah werken sinds augustus met Hamas samen om de aanvallen op Israël via zee, land en lucht te orkestreren. Met minstens morele goedkeuring van de Iraanse opperste leider, ayatollah Ali Khamenei, die na de terreuraanslagen heeft verklaard: ‘ Als Allah het wil, zal het bezettende zionistische regime worden uitgeroeid door het Palestijnse volk en de verzetskrachten in de regio.’ Hamas, dat zich goed heeft voorbereid, militair helemaal uitschakelen zal dus niet eenvoudig zijn. Zelfs voor een sterk, hightech leger als de Israëlische krijgsmacht. De vrees bestaat ook dat een derde Intifada losbreekt op de Westelijke Jordaanoever en in Oost-Jeruzalem, wat een derde front zou openen. 

Het grotere geheel 

In een bredere context ligt het antwoord op de onheilsvraag in de structurele onderdrukking van de Palestijnse bevolking sinds de oprichting van de staat Israël op 14 mei 1948. Onder wisselende leiding heeft Israël systematisch resoluties van de Verenigde Naties en akkoorden over het samenleven tussen Joden en Palestijnen naast zich neergelegd. Het eerste voorstel voor een tweestatenoplossing dateert al van 1947 (resolutie 181 van de Verenigde Naties). Het is toen radicaal afgewezen door de Palestijnen en de Arabische landen die hen steunden. Nadien zijn verschillende conflicten manu militari uitgevochten: de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948 (tegen Egypte, Syrië, Irak, Libanon en Jordanië), de Zesdaagse Oorlog in 1967 (tegen Egypte, Syrië en Jordanië), de Jom Kipoeroorlog in 1973 (tegen Egypte en Syrië). Telkens haalde Israël de overhand en veroverde meerdere gebieden. 

Sinds 1967 bezet Israël de Westelijke Jordaanoever, Oost-Jeruzalem (geannexeerd, huizen van Palestijnse inwoners regelmatig door Joodse kolonisten geconfisqueerd of gesloopt), de Gazastrook (overdracht aan de Palestijnse Autoriteit in september 2005) en de Syrische Golanhoogten (geannexeerd in 1981, door de internationale gemeenschap niet erkend, maar in 2019 wel namens de Verenigde Staten door president Donald Trump). Dit alles leidde tot grote spanning met de Palestijnse bevolking, wat tijdens de Eerste (1987-1993) en Tweede (2000-2005) Intifada tot uitbarsting kwam, mede gevoed door de apartheid en het routineuze geweld van de Joodse Staat. 

In 2006 ontbrandde het Palestijnse schisma. Hamas won de Palestijnse verkiezingen en greep in 2007 de controle over de Gazastrook, waar het de rivaliserende Fatah-beweging van Mahmoud Abbas (intussen 87), president van de Palestijnse Autoriteit, met geweld verdreef. Fatah (de vroegere PLO) is doordrongen van corruptie, maar blijft wel de dienst uitmaken op de Westelijke Jordaanoever. Na 2007 zijn er zware clashes geweest tussen Hamas en het Israëlische leger - in 2009, 2011, 2014 en 2021 - en kreunt Gaza onder een loodzware blokkade. Hamas heeft gulle privédonoren in de Golfstaten, Qatar in het bijzonder, en onder de Palestijnse diaspora. Zijn belangrijkste financier is evenwel Iran, de erfvijand van Israël. De Amerikaanse inlichtingendiensten schatten dat het regime van de ayatollahs jaarlijks zowat 100 miljoen dollar pompt in de bewapening en training van Hamas-leden. 

Ismail Haniyeh, de politieke leider van Hamas en opdrachtgever van de raid op Israël, leeft afwisselend in ballingschap in Turkije en Qatar (Doha, waar o ironie ook het Amerikaanse Centraal Militair Commando voor het Midden-Oosten is gevestigd). Officieel erkent de Turkse president Recep Tayyip Erdoğan alleen de politieke strijd van Hamas. Maar Amerikaanse sancties troffen ook al de Turkse banken die geld naar de gewapende tak hielpen te versluizen. Erdoğan zou ook de spionagediensten van Hamas op zijn grondgebied gedogen. Hamas blijft zo een goed geoliede machine, waarbij de Al-Qassam-brigades naar schatting 40.000 soldaten tellen. 

Een kritische stem in het debat komt van Johan Depoortere, gewezen buitenlandjournalist van de VRT, oud-correspondent in Rusland en de VS, in De Morgen van 12/10/2023: ‘De hypocrisie van het Westen is adembenemend. Waar was de verontwaardiging toen in 2008 meer dan 1.300 inwoners van Gaza, de grootste openluchtgevangenis ter wereld, omkwamen onder de Israëlische bombardementen van operatie ‘Gegoten Lood’? Waar waren de protesten en de oproepen tot het staken van geweld toen Israëlische scherpschutters in 2018 meer dan 200 Palestijnen gericht doodden en veel anderen zwaar verwondden bij de geweldloze protesten aan de prikkeldraadomheining die Gaza van Israël scheidt? Onder de slachtoffers: verpleegkundigen, journalisten, gehandicapten, minderjarigen. Een van de scherpschutters kon in de Israëlische pers opscheppen over zijn heldendaden: hij had in één dag 42 knieën kapotgeschoten.’

Johan Depoortere: ‘De druk op de ketel heeft tot een uitbarsting geleid. De decennialange onderdrukking van Gaza, de bombardementen die met de regelmaat van een klok duizenden onschuldige bewoners treffen en telkens vele honderden doden maken - Israël noemt dat ‘het gras maaien’ - het gebied langzaam wurgen door de toevoer van voedsel, water en energie te rantsoeneren. In essentie gaat het om de ideologie van Joodse suprematie die de kern uitmaakt van het zionisme, een vorm van vestigingskolonialisme naar het model van de Verenigde Staten en Australië waarbij de oorspronkelijke bevolking moet wijken voor Europese immigranten.’

 

 

Het geostrategische schaakspel 

Op 11 oktober hebben de Iraanse president Ebrahim Raisi en de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman met elkaar gesproken over de oorlog tussen Israël en Hamas. Het was het eerste telefoongesprek tussen de twee leiders sinds beide landen in maart besloten weer diplomatieke betrekkingen aan te knopen. Saoedi-Arabië en Iran kwamen in maart na bemiddeling door China overeen om na zeven jaar vijandigheid de banden te herstellen. Iran is overwegend sjiitisch en is sinds 1979 in conflict met het Westen, vooral de Verenigde Staten. Saoedi-Arabië is overwegend soennitisch en een bondgenoot van de VS. De Saoedische kroonprins bevestigde nadien dat zijn land ‘communiceert met alle internationale en regionale partijen om de aanhoudende escalatie te stoppen.’ Hij benadrukte ook ‘het stevige standpunt van het koninkrijk ten aanzien van de ondersteuning van de Palestijnse zaak’. 

Israël ziet dit overleg ongetwijfeld met lede ogen aan. Iran is een fervente tegenstander van de zogenaamde Abraham-akkoorden, tot stand gekomen onder impuls van voormalig VS-president Donald Trump, ondertekend in Washington tussen Israël, Bahrein, respectievelijk de Verenigde Arabische Emiraten op 15 september 2020, tussen Israël en Soedan op 23 oktober 2020, tussen Israël en Marokko op 15 december 2020. Allemaal erkennen ze de staat Israël en hebben ze hun betrekkingen met het land genormaliseerd. Egypte had dat al gedaan in 1979 als gevolg van de Camp David-akkoorden, ondertekend op 17 september 1978 in Washington door bemiddeling van toenmalig VS-president Jimmy Carter (uit onvrede met de erkenning vermoordden fundamentalistische Egyptische officieren op 6 oktober 1981 hun president Anwar el-Sadat). Op 26 oktober 1994 heeft door tussenkomst van toenmalig VS-president Bill Clinton ook Jordanië Israël erkend. Het vredesverdrag met Libanon dateert van 17 mei 1983. Qatar, Koeweit en Oman hebben hun relaties met Israël nog niet genormaliseerd.  

Nu het conflict tussen het islamitische Hamas en Israël opnieuw in alle hevigheid is losgebroken, verdeelt het de Arabische wereld. De toenadering tussen Israël en de Arabische landen die diplomatieke betrekkingen hebben aangeknoopt, komt door de vijandelijkheden onder druk te staan. De gesprekken met Saoedi-Arabië zijn de facto door Hamas getorpedeerd. Dat alles speelt Iran in alle opzichten in de kaart. Een akkoord tussen Israël en Saoedi-Arabië, aartsrivalen van Iran in het Midden-Oosten, is het laatste wat de ayatollahs willen. Voor hen is die detente een existentiële bedreiging. De timing van de Hamas-aanval is dan ook geen toeval. 

Erwin van Veen, Midden-Oosten conflictonderzoeker bij het Nederlands Instituut voor Internationale Betrekkingen Clingendael, in De Morgen van 14/10/2023: ‘Vanuit het standpunt van Saoedi-Arabië staat het Westen voor een morele keuze. De Saoedi’s zien geen verschil tussen de Russische inval en de bezetting van Oekraïne, en de Israëlische bezetting van Palestina. Wat het eerste betreft, is het Westen vol morele verontwaardiging, wat het tweede aangaat geven de meeste Amerikaanse en Europese politici een soort carte blanche aan Israël om in de Gazastrook zo hard tekeer te gaan als het wil. Dat stuit in Saoedi-Arabië op heel wat onbegrip. Als het Westen die dubbele morele standaard volhoudt en dat straks leidt tot grootschalige verwoesting met veel slachtoffers in Gaza, dan neemt Saoedi-Arabië meer afstand van het Westen en richt het zich mogelijk eerder op China en Rusland (bondgenoot van Iran waarvan het drones geleverd krijgt voor de oorlog in Oekraïne).’ 

Erwin van Veen: ‘China positioneert zich als neutrale geopolitieke speler in het Midden-Oosten, maar het heeft serieuze belangen in de regio als grote afnemer van olie uit Saoedi-Arabië en Iran. Rusland van zijn kant haalt voordeel uit de oorlog in Gaza op het niveau van het strategische narratief en de beeldvorming. Een groot deel van de wereld ziet het conflict in Oekraïne als een puur westerse aangelegenheid, waar de rest van de wereld niet zo veel mee te maken heeft maar wel de negatieve effecten van voelt, zoals de stijging van de prijzen voor brandstof, energie en graan. De Russen zullen niet aarzelen om uit te spelen dat het Westen de Russische bezetting in Oekraïne afkeurt, maar tegelijk tegen Israël zegt dat het rustig zijn gang kan gaan. In die zin kan Rusland de reputatieschade van het Westen nog vergroten.’ Ongetwijfeld helpt dit scenario om de invloed van China en Rusland in Afrika, rijk aan grondstoffen die het Westen nodig heeft, nog te vergroten. Dat behoort tot het geostrategische schaakspel. Ook India, Brazilië en Zuid-Afrika geven geen onvoorwaardelijke steun aan het Westen, dat ze als bevoogdend en hypocriet ervaren. 

Het einde van de waanzin

De sleutel voor een uitweg uit de vandaag uitzichtloze situatie ligt voor een groot deel bij de Verenigde Staten, net zoals dat het geval is voor de oorlog in Oekraïne. De Amerikanen zijn de enigen die de macht en de middelen hebben om Israël tot redelijkheid, in casu de tweestatenoplossing, te overhalen. Voormalig VS-president Barack Obama heeft daarvoor nog gepleit tijdens een toespraak in Caïro op 4 juni 2009. De VS zijn al 75 jaar de grootste bondgenoot van Israël. Geen enkel ander land kreeg sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog meer Amerikaanse fondsen toegeschoven: 158 miljard dollar. De Amerikanen zijn ook de enigen die met de religieuze schurkenstaat Iran een overeenkomst kunnen treffen over het opheffen van sancties in ruil voor het aan banden leggen van de heethoofden van Hezbollah, Hamas en Islamitische Jihad. Met dichtgeknepen neus en walg in de keel, maar nood breekt wet, de waanzin van oog om oog, tand om tand moet stoppen. Turkije, Egypte en Saoedi-Arabië kunnen mogelijk een bemiddelende rol vervullen. 

Dat alles vergt een Amerikaans president van het kaliber Bill Clinton die mee de Oslo-akkoorden van 1993 en 1995 heeft bewerkstelligd. Huidig VS-president Joe Biden is daar met zijn Koude Oorlogsretoriek en zijn America First-politiek niet toe in staat. De Oekraïners laat hij via zijn zetbaas  Volodimir Zelenski een ‘proxy war’, een oorlog bij volmacht, uitvechten met het Rusland van autocraat Vladimir Poetin, die vandaag grijnzend toekijkt hoe het Westen zijn aandacht moet verdelen over enerzijds Israël/Palestina, anderzijds Oekraïne. Met systemisch rivaal China zoekt Biden constant het conflict, economisch en politiek. In 2022 liet hij zijn medestander Nancy Pelosi als toenmalig voorzitster van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden de animositeit met China nog oppoken in Taiwan. 

Vredesinitiatieven zijn niet direct aan Uncle Joe besteed. Op een brandhaard gooit hij benzine. Ook zijn andere medestander, Ursula barones von der Leyen, voorzitster van de Europese Commissie, voor wie imago primordiaal is, geniet in het Midden-Oosten weinig diplomatiek aanzien. Wat zeker niet zal verbeteren als de Europese Unie weer haar morele superioriteit wenst te etaleren. Het uithangen van de Israëlische vlag aan het Berlaymont-gebouw, de zetel van de Europese Commissie in Brussel, de profileringsdrang en het cavalier seul-optreden van Von der Leyen maken het voor de EU alvast moeilijk als bemiddelaar in het conflict op te treden. 

 

 

Eenzijdige verklaringen door de EU-Commissievoorzitster van onvoorwaardelijke steun aan Israël, zonder onderscheid te maken tussen Palestijnse burgers en Hamas-strijders in Gaza, zonder het leed van de burgerslachtoffers aan beide zijden van het conflict in aanmerking te nemen, maken de EU kwetsbaar voor de beschuldiging dat ze twee maten en twee gewichten hanteert in vergelijking met de oorlog in Oekraïne. De Verenigde Naties van hun kant hebben zich al lang gediskwalificeerd. De pathetische oproepen van boeteprediker António Guterres, de VN-secretaris-generaal, vallen overal op een koude steen. 

Om hun acties te rechtvaardigen ontmenselijken Hamas en Israël elkaar. Morele degradatie. Wraakgevoelens zijn begrijpelijk, maar wraak is bijziend. Hoe pijnlijk en contra-intuïtief ook, op een bepaald moment (vandaag is dat uitgesloten) moet de wil tot vrede de overhand nemen en dient er onderhandeld met de politieke leiding van een nationalistische terreurbeweging type Hamas. Een belangrijk deel van de bevolking en van de Arabische wereld aanziet die immers als een verzetsbeweging die een legitieme strijd voert tegen een bezetter, tegen een staat die de rechten en vrijheden onderdrukt van een bevolkingsgroep. Een bevrijdingsbeweging in de koloniale ontvoogdingsstrijd. Het besef van die perceptie is ver van evident, maar is wel noodzakelijk om enig begrip te kunnen opbrengen voor de tegenpartij in het conflict, ook al zaait die vandaag blinde terreur. Haat vervangen door een minimum aan empathie. Hamas zou dan wel bij voorbaat krachtig moeten inbinden want het pleit volgens artikel 7 van haar Handvest uit 1988 expliciet voor een genocide op de Joden in Israël. Dat is natuurlijk volkomen verwerpelijk. 

Een minimum aan goede wil en een denkproces richting vrede waren de basis voor de onderhandeling en ondertekening op 10 april 1998 in Belfast van het Goedevrijdagakkoord over Noord-Ierland, tussen het Verenigd Koninkrijk en de Republiek Ierland. Het maakte een einde aan de gewelddadige periode van ‘The Troubles’ (burgeroorlog) doordat Sinn Féin, de politieke arm van de katholieke terreurorganisatie Irish Republican Army (IRA), het akkoord mee ondertekende, samen met een protestantse tegenhanger, de Ulster Unionist Party (UUP). Ook in Spanje was een terreurbeweging actief, de Euskadi Ta Askatasuna (ETA) die streed tegen wat zij de Spaanse en Franse bezetting van Baskenland noemde. Op 10 januari 2011 kondigde de ETA een permanent staakt-het-vuren af en na de Internationale Vredesconferentie van San Sebastian heeft ze al haar terroristische activiteiten zoals aanslagen, liquidaties en ontvoeringen gestopt met ingang van oktober 2011. Het vergt moed die stappen te zetten, maar het kan met het juiste leiderschap.  

In een gefragmenteerde wereld blijven conflicten en oorlog opduiken. De controle over die ontwikkelingen lijkt in de huidige stand van zaken zoek, en dus ook de voorspelbaarheid van de uitkomsten. Joe Biden streeft ouderwetse Amerikaanse hegemonie in de wereld na. Vanuit historisch perspectief heeft hij dan ook de verantwoordelijkheid om een ‘pax americana’ tot stand te brengen, naar Romeins voorbeeld een internationale maatschappelijke ordening gekenmerkt door langdurige politieke stabiliteit en economische welvaart. Wishful thinking. Dergelijke ‘pax’ staat nu eenmaal haaks op de multipolaire wereld waarin we effectief vertoeven, wat Uncle Joe daarover ook mag denken. 

De mars der dwaasheid

Ook Europa heeft zijn deel gehad van terreuracties door moslimfundamentalisten. Vooral de aanslagen in Parijs (satirisch magazine Charlie Hebdo 07/01/2015, concertzaal Bataclan, diverse cafés en restaurants 13/11/2015) en Brussel (luchthaven van Zaventem, metrostation Maalbeek 22/03/1016) blijven in het geheugen gegrift. Op 29/06/2022 in Parijs en 15/09/2023 in Brussel zijn lafaards zoals Salah Abdeslam en Mohamed Abrini, die zich - gelukkig voor de omstaanders - niet met hun bommen hebben laten ontploffen, samen met hun handlangers veroordeeld tot bij hun misdaden passende gevangenisstraffen. 

Maar wat lezen we in De Tijd van 4 oktober 2023 onder de titel ‘Abdeslam mag voorlopig niet terug naar Frankrijk’? ‘Het Franstalige hof van beroep in Brussel heeft de terugkeer van Salah Abdeslam naar Frankrijk in kortgeding verboden. De straf die hij er moet uitzitten voor zijn rol in de aanslagen van 2015 in Parijs - levenslang met ‘eeuwigdurende’ veiligheidsperiode van 30 jaar - biedt geen enkel perspectief op vrijlating, en dat is in strijd met het Europees Mensenrechtenverdrag, klinkt het. Nochtans had de kortgedingrechter in eerste aanleg gesteld dat Abdeslam na 25 jaar wel degelijk strafvermindering kan vragen.’ Volgens sommige eminente rechtsgeleerden zijn er in België geen wereldvreemde rechters. Nee toch? Werkelijk?  

Door de lamentabele asiel- en migratiepolitiek van de Europese Unie, die als een konijn gebiologeerd is door haar Green Deal en de wapenleveringen aan Oekraïne, importeren we onder de irreguliere migranten ook pseudo-asielzoekers, die zich in werkelijkheid ontpoppen als moslimfundamentalisten. Van screening bij hun aankomst is nauwelijks sprake. Bij afwijzing van hun aanvraag tot erkenning als vluchteling, blijkt terugkeer naar hun land van herkomst onmogelijk, want veelal gaan dan de activistische rechters van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in hun ivoren toren in Straatsburg dwarsliggen. Het is overigens niet hier dat de zogenaamde asielzoekers ‘radicaliseren’, ze waren al radicaal extremistisch bij hun aankomst. 

 

 

Van de vijfde colonne die aldus is binnengehaald, gaan we jammer genoeg nog horen als de oorlog in Gaza verder escaleert. Laten we niet vergeten dat er zo’n 50 miljoen moslims leven in Europa (inclusief Europees Rusland en Turkije), die uiteraard in meerderheid niet fundamentalistisch zijn, maar er bestaat een niet onaanzienlijke fanatieke minderheid die de Koran en de sharia plaatst boven de wetten van de democratische rechtsstaat, die de westerse samenleving misprijst om haar decadentie naar islamitische normen. Het kruitvat in het Midden-Oosten is in dat opzicht gevaarlijker dan dat in Oekraïne. De irrationaliteit is groter. 

Het risico op aanslagen in Europa is weer drastisch toegenomen. In Frankrijk, in de stad Arras, is opnieuw een leraar, Dominique Bernard, doodgestoken door een dolgedraaide moslimfanaticus van Tsjetsjeense afkomst. Frankrijk heeft het hoogste terreurniveau afgekondigd. De Franse minister van Binnenlandse Zaken, Gérald Darmanin, wil alle buitenlanders die de inlichtingendienst als gevaarlijk beschouwt, systematisch het land uitzetten. Eindelijk. Voor zover een woke-activistische rechter daar geen stokje voor steekt. 

In België is het alweer palaveren over hoeveel en welk type steun burgemeester van Antwerpen Bart De Wever van de federale overheid kan krijgen voor de bescherming van de Joodse wijk. Dat zal dan weer communautair in balans moeten liggen met desiderata van Brussel of Luik. Gaan onze paarsgroenlinkse bewindvoerders het dan nooit leren? Of volstaat het voor hen in gezelschap van gelijkgestemde journalisten op te scheppen over hun kosmopolitische humanisme in de media en in hun stamcafé ‘De Windbuil’? Moreel snobisme. Zattemansklap en eens plassen tegen een politiecombi, dat lucht op. De mars der dwaasheid gaat voort (Barbara Tuchman ‘March of Folly’). 

Jonathan Holslag, docent internationale politiek aan de Vrije Universiteit Brussel, auteur van ‘Van muur tot muur: de wereldpolitiek sinds 1989’ in De Morgen van 14/10/2023: ‘Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat meer onheil rondom Europa onafwendbaar wordt. Wat ook vaststaat, is dat Europa nergens staat. Europa staat niet eens nog overeind. Europa ligt verward in zichzelf te murmelen, hijst zich even overeind als er weer een crisis uitbreekt, prevelt wat vage voornemens en ploft dan weer neer in de verlammende routine van arbeid zonder bestemming, van lawaai zonder betekenis, van Tiktokkende eigendunk zonder de minste inhoud. Die lethargie prijzen we vervolgens als vooruitgang. Onze belangrijkste relevantie nu bestaat niet in het aanheffen van een klaagzang over Israël en Palestina, maar in het versterken van onze eigen samenleving om de komende stormen te trotseren.’

Jonathan Holslag in Het Nieuwsblad van 14/10/2023: ‘Wat we nu meemaken, is de laatste stuiptrekking van een wereldorde geleid door Amerika, en de terugkeer naar een wereldwanorde. Waarbij een heel aantal spelers, eigengereid en gewelddadig, hun macht en hun belangen proberen door te duwen. We gaan naar een wereld waarin er veel minder spelregels zijn en waarin Europa een randverschijnsel zal blijken. Het Midden-Oosten staat op het gevaarlijkste kantelpunt in 50 jaar. Het is een kruitvat. En als het kruitvat ontploft, ontploft het in ons gezicht. Europa zal de gevolgen dragen. En we staan machteloos. Onze achtertuin staat in brand en wij hebben nul impact. Niemand op het wereldtoneel neemt de kibbelende Europese pauwen Charles Michel en Ursula von der Leyen nog serieus. Wij zijn bezig met punten en komma’s. Met kabouterpolitiek. De EU is goed in doen alsof ze met geopolitiek bezig is, maar ze is een lege doos.’ 

Marc Peeters, 15 oktober 2023.

© Copyright en disclaimer. De informatie in dit document is met de meeste zorg samengesteld. Er zal geen enkele aansprakelijkheid worden aanvaard voor eventuele onjuistheden of enige schade daardoor geleden door de lezer.