Over de donkere dreiging van
Big Brother

De Europese Unie, dat bevlogen ideaal van samenwerking, vrede en welvaart, is de laatste decennia getransformeerd tot een bureaucratische, regelzuchtige moloch. Ze neigt steeds meer naar een karikatuur van Big Brother, de totalitaire figuur uit de dystopische roman ‘1984’ van de Britse schrijver George Orwell. Vooral het sanhedrin van de EU, de Europese Commissie, bevolkt door satrapen die ook wel commissarissen worden genoemd, stelt zich op als een entiteit die altijd gelijk heeft en nooit verkeerde beslissingen neemt. Ze doet dat onder impuls van haar huidige voorzitster, Ursula barones von der Leyen, en haar roodgroene klimaattsaar, vicevoorzitter Frans Timmermans. 

Talking heads, onthecht van de realiteit. Door hun profileringsdrang stellen ze bekwame collega’s als Margrethe Vestager (Digitale Economie) en Thierry Breton (Interne Markt) in de schaduw. Europese cenakels als de Raad en het Parlement bieden onvoldoende weerwerk. Integendeel, de regeldrift van het Europees Parlement is zelfs nog heviger, waarbij de paarsgroenlinkse strekking in al haar morele verwaandheid en dirigisme domineert. 

The Dark Side of the Moon

In een opiniebijdrage verschenen in De Tijd van 24/03/2023 pleit Jan Eeckhout, hoogleraar economie Universitat Pompeu Fabra Barcelona en University College Londen, auteur van 'De winstparadox' (2022), voor de invoering van een central bank digital currency (CBDC), waarbij spaarders rentedragende rekeningen kunnen aanhouden bij de centrale bank. Een disruptieve oplossing die bankruns voor altijd bant (zie recent de Silicon Valley Bank en de Silvergate Bank). Bij een rentedragende CBDC is een bankrun onmogelijk. De centrale bank is de ‘lender of last resort’ en kan dus zoveel geld creëren als nodig wanneer huishoudens allemaal tegelijk hun spaargeld willen opnemen. Zoveel als nodig. Per definitie onbeperkt (met risico op inflatie). 

Het gaat om ons dagdagelijkse fiatgeld, fiduciair geld, louter gebaseerd op het vertrouwen dat bedrijven en particulieren stellen in de monetaire autoriteiten. Het wettig betaalmiddel bij uitstek voor de handel in goederen en diensten, dat evenwel geen dekking meer heeft in een materie zoals edelmetaal, sinds de afschaffing van de goudstandaard in 1971 (einde van het systeem van Bretton Woods door de Nixon-schok). Zolang we niet wereldwijd allemaal in koor roepen ‘de keizer heeft geen kleren aan’ is er niets aan de hand. 

Zoals Agustín Carstens, general manager van de Bank voor Internationale Betalingen (BIS) in Bazel, betoogde op 28/09/2022, is de CBDC vooral een instrument van absolute controle door een almachtige overheid, eerder dan een monetair instrument: ‘A key difference with the CBDC (in comparison to cash) is that central banks will have absolute control on the rules and regulations that will determine the use of that expression of central bank liability and also we will have the technology to enforce that. Those two issues are extremely important and that makes a huge difference with respect to what cash is.’ 

Ter info: de BIS fungeert als de bank van de centrale banken wereldwijd, die de Bazel-normen uitvaardigt om liquiditeits- en solvabiliteitsproblemen in het bankwezen te voorkomen door regelgeving (o.m. kapitaalbuffers), controle en detectie. De BIS is aldus een steunpilaar in het streven van de centrale banken naar monetaire en financiële stabiliteit. Een niet te onderschatten autoriteit dus. Bereikt ze ook haar doel? Ivan Van de Cloot, hoofdeconoom van de denktank Itinera, waarschuwt in De Tijd van 28/03/2023: ’Denkt men nu echt dat we in een stabiele financiële omgeving zitten met banken met een balanstotaal van meer dan 1.000 miljard en een marktwaardering van slechts enkele miljarden?’

Bankruns tegengaan door invoering van de CBDC negeert het onderliggende, fundamentele probleem van wanbeheer van publieke middelen door spilzieke overheden. Hun uitgaven overtreffen de inkomsten (er is een grens aan het heffen van belastingen, waarin België sowieso al kampioen is), waardoor de schulden exploderen en de rente voor de financiering ervan kunstmatig laag moet blijven. Daardoor ontstaan allerhande luchtbellen in de financiële markten met scheeftrekkingen in de economie als resultaat. Prijzen en lonen gaan omhoog, waardoor de inflatie naar boven schiet met rentestijgingen en verlies van koopkracht tot gevolg (in België opgevangen door de koppeling van de lonen aan de index). Het fors optrekken van de beleidsrentes door de centrale banken kan zwak gestructureerde commerciële banken zelfs destabiliseren en leiden tot een ‘bankrun’ als laatste redmiddel voor de spaarder. In een democratie moet de kiezer financieel wanbeleid door politici en overheden kunnen afstraffen. Zodra de CBDC er is, zal dat nog moeilijk kunnen. 

Een ‘digitale munt’ uitgegeven door de monetaire overheid is veel meer een instrument van totalitaire controle dan dat het nog een betaaleenheid is. Het verandert compleet wat we verstaan onder de notie ‘geld’. Digitaal geld is immers niet van ons. We bepalen vandaag zelf waaraan we ons geld spenderen. Zodra de digitale munt er is, kan de overheid dat bepalen. Weg vrijheid en autonomie. De overheid kan door de invoering van de CBDC haar burgers finaal het recht ontnemen om hun eigen vermogen te beheren of nog eigen keuzes te maken. Dat is niet compatibel met de uitgangspunten van een westerse liberale democratie. Het is zelfs de complete negatie ervan. 

De CBDC wordt centraal beheerd, zoals de naam het zelf zegt, door de niet-verkozen leiding van een centrale bank. Als digitale munt is de CBDC programmeerbaar, wat politici en centrale bankiers daarover ook mogen beweren. Daardoor kan de overheid zo gewenst (en de verleiding is immens) het gedrag van de burgers tot in het kleinste detail volgen, aansturen en sanctioneren. Niet de menselijke keuzevrijheid (willekeur) maar de zuivere rationaliteit van een algoritme wikt, weegt en oordeelt. Op basis van gezondheid, levensstijl, gehoorzaamheid en inkomen. 

Volgens de concrete plannen en documenten die vandaag bij de Europese Centrale Bank (ECB) met de nodige discretie worden uitgewerkt, zullen we binnenkort met onze Europese Digitale Identiteit moeten inloggen op onze CBDC-portefeuille, waardoor er geen sprake meer is van privacy of anonimiteit. Ursula barones von der Leyen in haar State of the Union op 16/09/2020: ‘Telkens als een app of website ons vraagt een nieuwe digitale identiteit te creëren of gemakkelijk in te loggen via een groot platform, hebben wij geen idee wat er in werkelijkheid met onze gegevens gebeurt. Daarom stelt de Commissie een beveiligde Europese e-identiteit voor. Een e-identiteit die wij kunnen vertrouwen en die elke burger overal in Europa kan gebruiken om van alles te doen - van belasting betalen tot een fiets huren. Een technologie waarbij we zelf kunnen controleren welke gegevens worden gebruikt en hoe ze worden gebruikt. 

‘Zelf kunnen controleren’ klinkt consumentvriendelijk, maar houdt door de mogelijkheden van de digitale technologie onvermijdelijk overheidstoezicht in. De Europese regelzucht is op dat vlak niet geruststellend. Landen als het woke Canada en surveillancestaat China met zijn ‘social credit systeem’ zijn hier het lichtend voorbeeld. In confuciaans China zijn individuele belangen ondergeschikt aan het collectieve belang, is gehoorzaamheid aan de autoriteit heilig en gaat de sociale orde boven vrijheid. Dat doet de EU-bureaucraten watertanden. 

Commentator Paul Boonefaes gaat op de website Doorbraak.be verder (28/03/2023): ‘Straks kan de EU dankzij de CBDC uw gedrag en opinies tot in het kleinste detail bepalen: hoe vaak u nog op reis gaat, hoeveel CO₂ u verbruikt, welke aankopen u mag doen. De natte droom van machtige Europese klimaatfanatici en losgezongen woke-elites. CBDC is tegelijk ‘point of no return’ en sluitstuk van de woke-waanzin. De woke-religie is finaal een aanval op onze vrijheid en onze zelfbeschikking. Zodra de CBDC er is, zal elk verder verzet nutteloos zijn en wegstemmen onmogelijk.’ 

Dat standpunt komt overtrokken over, maar de waarschuwing is niet mis te verstaan. Ook George Orwell en Aldous Huxley (Brave New World) waren als Cassandra’s hun tijd ver vooruit. Rishi Sunak, de huidige Britse premier maar toen nog minister van Financiën, sprak op 14/10/2021 na een top van de G7 openlijk over een programmeerbare CBDC. Daarbij zouden overheden en werkgevers kunnen bepalen waaraan en in welke tijdsspanne dit geld kan worden besteed door de burgers. Zo illusoir of zwemend naar een complottheorie is het dus allemaal niet. 

Johan Van Overtveldt, econoom, voorzitter van de begrotingscommissie van het Europees Parlement, voormalig Belgisch minister van Financiën en directeur van Trends en Knack, in een interview op Doorbraak.be dd. 04/04/2023: ‘Ik deel de vrees dat een CBDC tot onaangename gevolgen op het vlak van privacy zou kunnen leiden. Tegelijk is het een moeilijk dossier, omdat er heel veel in beweging is op het gebied van digitale en crypto currency. Ik versta dat de centrale banken nauwgezet willen volgen wat daar gebeurt. De potentiële impact van ontwikkelingen op dat gebied op financiële en prijsstabiliteit mogen we niet onderschatten. Het verdwijnen van cashgeld is niettemin iets waar we met grote omzichtigheid mee moeten omgaan.’

Van Overtveldt: ‘Als men met ideeën van digitale sociale controlesystemen aan de slag gaat en dit combineert met de CBDC,  komt George Orwell en de Big Brother-maatschappij wel erg dichtbij. Dat is een mogelijke ontwikkeling waar ik zeer ongerust over ben en waar ik met argusogen naar kijk. Financiële repressie via dwingende maatregelen opgelegd aan de gemeenschap om bijvoorbeeld een overheidsschuld te plaatsen, wordt veel makkelijker binnen de context van een CBDC.’

Willen of niet, de groene ideologie domineert.

You Want It Darker

De Europese Unie grossiert in verontrustende ontwikkelingen. We weten al hoe dwingend de groenlinkse ideologie is in de financiële en verzekeringssector door de introductie van het begrip duurzaamheidsvoorkeuren in vermogensbeheer en in het aanbod van financiële producten (bv. beleggingsfondsen en levensverzekeringen met een beleggingscomponent). Zie de bijdrage in de rubriek Inzichten op de Neoreka-website: ‘Hoe groen is mijn verzekeringsmakelaar? Een tocht door het labyrint van de Europese regelgeving’ (homepage). Er zijn intussen al zo’n vijf EU-verordeningen over deze materie met een overvloed aan betutteling en vermaning. 

Duurzaamheidsfactoren zijn omschreven als ‘ecologische, sociale en werkgelegenheidszaken, eerbiediging van de mensenrechten, en bestrijding van corruptie en van omkoping.’ Een duurzaamheidsrisico is ‘een gebeurtenis of omstandigheid op ecologisch, sociaal of governancegebied die, indien ze zich voordoet, een werkelijk of mogelijk wezenlijk negatief effect op de waarde van de belegging kan veroorzaken.’ Wie dit verhaal naar de praktijk doortrekt, komt terecht bij pittige discussies. 

Financieel adviseurs (bankiers, verzekeraars, tussenpersonen) dienen op hun website informatie te publiceren over hun gedragslijnen inzake de integratie van duurzaamheidsrisico's in hun beleggingsadvies of verzekeringsadvies. Ze moeten in de precontractuele informatie voor elk financieel product op beknopte wijze en in kwalitatieve of kwantitatieve termen meedelen hoe rekening is gehouden met de belangrijkste ongunstige effecten van beleggingsbeslissingen op duurzaamheidsfactoren. 

Het principe is ‘comply or explain’. Ofwel houdt de financieel adviseur in website-communicatie en productinformatie rekening met de ongunstige effecten op duurzaamheidsfactoren (principal adverse impacts of PAI) en legt uit waarom, ofwel doet hij of zij dat niet en legt eveneens uit waarom. Ga daar maar eens aanstaan. De vragenlijsten en disclaimers (waarschuwingen) zijn nogmaals exponentieel toegenomen. Tot meerdere eer en glorie van de Europese c.q. lokale regelgevers en hun streven naar een maakbare mens en samenleving. 

Willen of niet, de groene ideologie domineert. Dankzij een door de Europese Unie ruim met subsidies gefinancierde lobbymachine, waartoe o.m. het European Environmental Bureau, Friends of the Earth Europe, Greenpeace International en het Climate Action Network Europe behoren, naast groene activistische denktanks als het Institute for European Environmental Policy. Het ‘Programme for Environment and Climate Action (LIFE)’ van de Europese Commissie beschikte in 2021 over liefst 3,1 miljard euro toegewezen subsidies (belastinggeld), waarvan 2 miljard euro daadwerkelijk is uitbetaald. Over de periode 2021-2027 bedraagt het totale budget zo’n slordige 5,43 miljard euro. Een raderwerk van ons kent ons. Een kruisbestuiving van milieuactivisten, politici, beleidsmakers, ambtenarij en mainstreammedia.

Déjà vu 

Het bovenstaande sluit naadloos aan bij de regelgeving over natuurbehoud en landbouw. Het vermaledijde stikstofdossier dat Vlaanderen en Nederland in de ban houdt, vindt zijn oorsprong in de Europese Habitatrichtlijn van 21/05/1992 c.q. de Vogelrichtlijnen van 02/04/1979 en 30/11/2009. Ze geven aan welke soorten wilde fauna en flora uit biodiversiteitsoogpunt dienen beschermd en welke types natuurgebieden (habitats) daarvoor door de EU-lidstaten dienen in stand gehouden. De beschutte Natura 2000-biotopen vloeien uit die voorschriften voort, binnen Vlaanderen zijn er 23 vogelrichtlijngebieden en 38 habitatrichtlijngebieden aangeduid (lijst op Wikipedia). Zowel Vlaanderen als Nederland zijn evenwel dicht bevolkt en sterk geïndustrialiseerd met een intensieve agrarische sector. Landbouw- en natuurgebieden liggen dikwijls vlak naast elkaar. 

Vooral de veeteelt ligt in het vizier door de uitstoot van stikstofoxiden (NOx) en de stikstofverbinding ammoniak (NH₃) waarvan in Vlaanderen de landbouw 95% voor zijn rekening neemt. Ook het bewerken van akkers en weilanden en het gebruik van kunstmest is debet aan de uitstoot. Voor stikstofoxiden overtreft de transportsector de landbouw met ruim 61% van alle emissies (industrie 14,5%). Nederland en België staan allebei vooraan in het Europese peloton als het om stikstofemissie gaat. Wat bij hoge concentraties nadelig is voor de luchtkwaliteit en daardoor ook voor de natuur, de leefomgeving en de gezondheid in specifieke regio’s. 

Al is het natuurlijk onmogelijk om voor elke Europeaan, waar hij, zij of hen ook woont en werkt, dezelfde levensomstandigheden te creëren. Iets wat bij hardleers groenlinks niet doordringt. Een troostende gedachte is dat in 2021 de levensverwachting bij de geboorte in België 81,7 jaar bedroeg voor de totale bevolking, wat dicht bij het niveau van 2019 ligt (81,8 jaar). Vrouwen hebben een levensverwachting bij de geboorte van 84,0 jaar en voor mannen gaat het om 79,2 jaar (cijfers Statbel). Geen idee wanneer het om non-binaire transpersonen gaat. 

De ‘one size fits all’-aanpak van de EU roept duidelijk vragen op. De landbouwers in de verschillende lidstaten werken niet in dezelfde context maar moeten wel voldoen aan dezelfde, steeds scherpere regels. In landen als België en Nederland zijn natuur- en landbouwgebieden veel meer versnipperd dan in grote landen als Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje of Polen. Toch gelden in alle EU-lidstaten zonder onderscheid dezelfde spelregels. Als we dan graag praten over integratie, in de Verenigde Staten van Amerika is zoiets onmogelijk. Je kan geen 27 lidstaten in hetzelfde keurslijf persen. Wat klimaattsaar Frans Timmermans met zijn oekazes wel doet. 

Louise Fresco, emeritus hoogleraar duurzame ontwikkeling aan de Universiteit van Amsterdam, van 2014 tot 2022 voorzitter van Wageningen University & Research, van 2000 tot 2006 assistent-directeur-generaal van de VN-Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO), lid van de Trilaterale Commissie, in ‘De afspraak’ op Canvas van 12/03/2023: ‘De norm voor (kritische) stikstofdepositie in Duitsland ligt duizendmaal hoger dan in Nederland en waarschijnlijk ook in België. Een vergunningsaanvraag is in Duitsland niet nodig als een nieuwe activiteit maximaal 100 gram stikstof per jaar, per hectare zou doen neerslaan. In Nederland ligt die grens nu quasi op nul.’  

Fresco in De Tijd van 28/01/2023: ‘De meeste boeren hebben enorm geïnvesteerd en de regels zijn ondoorzichtig. Er is ook vaak gekeken naar één dimensie, zoals stikstof, zonder naar het geheel te kijken. We hebben geen landbouw- en voedselvisie in Europa. Waar willen we produceren? Wat willen we importeren? Welke jonge boeren hebben we straks? Het is verbijsterend dat die visie ontbreekt. Door de onzichtbaarheid van de voedselketen hebben de meeste mensen geen idee hoeveel kennis erachter zit en hoe slim boeren bezig zijn. Dat mag ook gewaardeerd worden. Het is makkelijk om in te stemmen met iets dat intuïtief goed voelt, namelijk meer natuur. Dat is de boodschap van veel ngo’s, zonder voldoende oplossingen voor de voedselproductie.’

Boeren willen gerust meer doen inzake duurzaamheid, milieu, diervriendelijkheid en het tegengaan van klimaatverandering. Voor zover dat op rationele, logische basis gebeurt, rekening houdend met de specifieke omstandigheden. Niet met de valbijl. Financiële compensaties kunnen trouwens nooit het noodgedwongen beëindigen van een familiebedrijf echt verzachten. Jammer dat Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir zich tot schietschijf in dit dossier laat maken zonder in haar communicatie expliciet te duiden dat ze gebonden is door stringente Europese voorschriften. 

De grootste lobbymachine van de landbouwers, de Boerenbond, speelt in de protesten een achterbakse rol. Samen met de Europese en Belgische overheden heeft ze aangedrongen op schaalvergroting van de landbouwbedrijven. Nu de boeren daarin hebben geïnvesteerd, krijgen sommigen het deksel op de neus. Dan gebaart diezelfde Boerenbond van krommenaas. Overigens de financiële holding achter de lobbymachine, de Maatschappij voor Roerend Bezit van de Boerenbond (MRBB), heeft een eigen vermogen van 4,93 miljard euro (in 2011 nog 2,37 miljard euro). Dit roept een simpele vraag op: verdedigt de Boerenbond de belangen van de modale boer, zoals de organisatie zelf argumenteert? Of verdedigt de Boerenbond de belangen van de agro-industrie?

Zuhal Demir, Vlaams minister van Omgeving, in De Tijd van 04/04/2023: ‘Ik ben van mening dat het Europese niveau erg vaak regelziek is en de prioriteiten niet altijd op een rijtje heeft. Maar Europa kreeg daarbij stevige hulp van politici uit eigen land die niet verder nadachten dan hun neus lang is. Politici die niet stilstonden bij de juridische en andere gevolgen van beslissingen die ze 20 jaar geleden vaak kritiekloos mee namen. Dat is geen vingerwijzing naar de ene of de andere partij. Het is een collectief falen. Mijn generatie politici oogst vandaag wat destijds gezaaid werd. Niet door de boeren, maar door de politiek. Elke dag zie ik dossiers waarin we die fout uit het verleden dreigen te herhalen.’ 

Demir gaat voort: ‘Het verontrust me dat het zo stil blijft, ook in de Lage Landen, over de verregaande gevolgen die we over tien, twintig jaar dreigen te ondergaan als we mensen als Europees klimaatcommissaris Frans Timmermans hun gang laten gaan. Uitstootpercentages van -55 procent of zelfs hoger worden verregaand verankerd in wetten en verordeningen. Mijn klimaatambitie staat niet ter discussie, maar denken we voldoende aan de mogelijke juridische gevolgen op de langere termijn? Het doet me denken aan de eeuwenoude boerenspreuk: ‘Wie altijd met de kudde meegaat, zal regelmatig door de stront van een ander lopen.’

Voodoo Lounge

De Europese Commissie chargeert met een voorstel van alweer een nieuwe reeks voorschriften: de Natuurherstelwet, volgens het voorstel van Verordening dd. 22/06/2022. De EU-biodiversiteitsstrategie voor 2030 vormt de basis van de natuurbescherming in de Unie en is een hoeksteen van de Europese Green Deal. Tegen 2030 moet 20% van onze ecosystemen hersteld zijn, zegt de Europese Commissie. Denk aan veengebieden, wetlands, bossen, rivieren en oceanen. 

Kurt Deketelaere, hoogleraar milieurecht KU Leuven, secretaris-generaal van de League of European Research Universities (LERU) en MRBB-bestuurder, in Knack van 12/04/2023: ‘De impact van de voorgestelde Natuurherstelwet zal vele malen groter zijn dan die van de Europese Habitatrichtlijn uit 1992, waaruit de beschermde Natura 2000-gebieden voortvloeien. Het zal ook geen richtlijn zijn, waarmee lidstaten flexibel kunnen omgaan, maar een direct werkende verordening binnen een bepaald tijdspad. We zullen verplichte herstelprogramma’s moeten opmaken. Dit zal niet alleen een impact hebben op de landbouwsector, maar ook op tal van andere maatschappelijke en economische sectoren.’ Het voorstel ligt binnenkort voor bij het Europees Parlement en de Europese Raad voor bespreking, amendering en goedkeuring. De voorschriften die eruit volgen, zullen opnieuw veel impact hebben op de sterk verstedelijkte context waarbinnen de Vlaamse land- en tuinbouwsector zich bevindt. Politiek wordt het weer alle hens aan dek. 

Het spreekt voor zich dat wereldwijd de bescherming van ecosystemen en biodiversiteit een prioriteit is, zeker in het licht van de klimaatverandering. Opnieuw dreigt het gevaar van onredelijke, onwrikbare dwingelandij. Met daarenboven de contradictie met ander Europees beleid dat focust op autonomie inzake de ontginning van essentiële grondstoffen. Op 16/03/2023 heeft de Europese Commissie een voorstel gelanceerd van Critical Raw Materials Act met als doel te zorgen voor betrouwbare en duurzame toeleveringsketens van kritieke grondstoffen voor de groene en digitale toekomst van de EU. 

Ursula barones von der Leyen, voorzitster van de Europese Commissie: ‘De Critical Raw Materials Act zal ons dichter bij onze klimaatambities brengen, en zal de raffinage, verwerking en recycling van grondstoffen in Europa verbeteren. Grondstoffen zijn van vitaal belang voor de productie van cruciale technologieën voor onze dubbele transitie - zoals de opwekking van windenergie, de opslag van waterstof of batterijen. En wij versterken wereldwijd onze samenwerking met betrouwbare handelspartners om de huidige afhankelijkheid van de EU van slechts één of enkele landen te verminderen. Het is in ons wederzijds belang om de productie op duurzame wijze op te voeren en tegelijkertijd te zorgen voor een zo groot mogelijke diversificatie van de toeleveringsketens voor onze Europese bedrijven.’

De afhankelijkheid van Russisch gas door irrationeel afstand te nemen van kernenergie (bv. de Duitse Energiewende) is duidelijk een traumatische ervaring geweest voor de EU. Bovendien hebben de Verenigde Staten, de leenheer van Europa, China, de belangrijkste leverancier van grondstoffen voor de energietransitie (90%), tot systemische rivaal verklaard, de facto tot vijand. Akkoorden met bevriende landen zoals Chili en Australië voor de levering van lithium (het ‘witte goud’) volstaan niet, er dient ook voldoende capaciteit te komen voor de raffinage en verwerking, kortom nieuwe fabrieken. 

De EU wil ook mikken op ontginning van eigen bodem (10% van de totale vraag) door het openen van mijnen in o.m. Frankrijk, Portugal, Spanje en Finland (waar ook kobalt te vinden is). De Franse bodem zit vol lithium. Vooral het Centraal Massief, de Elzas en Bretagne barsten ervan. Volgens het Bureau de Recherches Géologiques et Minières zou Frankrijk zelfs zelfvoorzienend kunnen zijn. Voor zeldzame aardmetalen komt dan weer de site van de ijzerertsmijn in Kiruna, Zweden, in aanmerking. Maar LKAB, het Zweedse staatsmijnbedrijf dat eigenaar is van de site, waarschuwt meteen dat het tien tot vijftien jaar zal duren om alle nodige vergunningen te verkrijgen. Een voorzet richting Europese Commissie om maatregelen in te voeren waardoor dat vergunningsparkoers veel sneller kan verlopen. Wait and see. 

Strategische onafhankelijkheid (van China) botst hier frontaal met natuurbescherming, waterhuishouding en klimaatactivisme. ‘Pour les besoins de la cause’. Op die manier gaat de groene transitie ten koste van natuur en biodiversiteit (standpunt van het Wereld Natuur Fonds - WWF). Bovendien is er sprake van landonteigening van inheemse gemeenschappen (zoals bv. de Sami in Lapland). Wat het geheel toch weer in een parfum van hypocrisie doet verzeilen. Zeker uit het oogpunt van de land- en tuinbouwers, maar ook uit dat van de brave Europese burger die voortdurend moet opletten voor het klappen van de groene zweep. Nimby (Not in my backyard) is alvast een eerste reactie en waarschuwing dat juridische procedures om verzet aan te tekenen tegen de mijnbouw en nieuwe fabrieken, kunnen en zullen volgen. Benieuwd om te zien hoe de EU water en vuur gaat verzoenen. De gebruikelijke windowdressing zal niet volstaan. ‘Steamy windows’ verzekerd.

De Verenigde Staten van president Joe Biden zijn in hetzelfde bedje ziek. Op 11/11/2022 heeft Uncle Joe nog met veel aplomb tijdens de VN-klimaatconferentie (COP27) in het Egyptische Sharm-el-Sheikh bevestigd dat de VS zich zullen houden aan de afspraken uit het klimaatakkoord van Parijs (12/12/2015): ‘Als president van de Verenigde Staten van Amerika kan ik met vertrouwen zeggen dat de Verenigde Staten de uitstoot van broeikasgassen zullen verminderen en de klimaatdoelen in 2030 zullen halen.’ Hoera! Tijdens zijn verkiezingscampagne in 2020 bezwoer Joe Biden dat er nooit naar olie geboord zou worden op federale grond. Hij beloofde de groenste president ooit te worden. 

Wat doet Biden in de praktijk? Op 13/03/2023 gaf hij toestemming voor oliewinning in Alaska via het omstreden Willow-project van energieconcern ConocoPhilips. Het bedrijf mag op drie plekken gaan boren naar olie en gas in het noordwesten (het grootste ongerepte gebied) van The Last Frontier, goed voor zo’n 600 miljoen vaten ruwe olie in de komende drie decennia. Het project kost 8 miljard US dollar, doet de 1.300 km lange Trans-Alaska pijpleiding herleven en creëert 2.500 jobs, waar zowel Democraten als Republikeinen in Alaska voor staan te trappelen. Het kan de staat 16 miljard US dollar opleveren. Potentiële kiezers paaien dus. Electoraal gewin. 

Vorig jaar beloofde Biden al nieuwe vergunningen te verhandelen voor boringen (o.m. op zee) in negen Amerikaanse staten. Dit jaar wil hij 12,4 miljoen vaten olie per dag laten oppompen, meer dan ooit in de Amerikaanse geschiedenis. Tot zover de dure beloftes. Overigens, hoe past de olie- en gasproductie door fracking in de VS en Canada in de klimaatambities? Fracking is het onder hoge druk inspuiten van grote hoeveelheden water, zand en chemicaliën in schalielagen om ze te breken en op die manier olie en gas te winnen. Controversieel, schadelijk voor mens en milieu. Rendabel bij de huidige hoge prijzen, vooral in de export naar Europa als lng (liquid natural gas). Omwille van de smeer likt de kat de kandeleer. 

Fossiele brandstoffen uitfaseren, bestaande kernenergiereactoren in het verdomhoekje plaatsen, voluit inzetten op hernieuwbare energie (zon, wind, waterkracht, geothermie, biomassa), dat is samen met energiebezuiniging het credo, nee het dogma dat groenlinks in de Europese Unie wil afdwingen. Daar waar andere landen eerder inzetten op een (evenwichtige) energiemix of hun ware intenties verbergen achter ronkende speeches: de Verenigde Staten, China, India, Japan, Rusland. Maar onder druk van de Europese satrapen en de paarsgroenlinkse strekking in het Europees Parlement moet de EU per se haantje-de-voorste spelen in de bestrijding (het woord alleen al) van de klimaatverandering (die buiten kijf vaststaat). Of is het eerder een kip zonder kop? 

Het wordt tijd dat we de Europese moloch in al zijn verschijningsvormen terugdrijven en terugkeren naar een Europese Unie die niet vooral handelt in het belang van een politieke, zelfverklaarde elite en haar ambtenarij, maar uitsluitend in het belang van de Europese burger.

Praise & Blame

Er is nog een andere Europese instantie die ons parten speelt, vooral in de asiel- en migratieproblematiek: het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg. In Ambitie 09 ‘Onze democratie herstellen’ van de N-VA-congresteksten (die op 12, 13 en 14 mei 2023 voorliggen in Antwerpen) lezen we onder idee 97 ‘Insnoeren van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM): ‘Te veel macht is gedelegeerd naar internationale niveaus waar onvoldoende democratische tegenmacht is. Tegelijk is de juridisering van het democratische proces doorgeslagen. Rechters moeten recht spreken, niet in de plaats treden van de wetgever. Daarom snoeren we het rechterlijke activisme van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg in. We voeren enkel arresten van het EHRM uit waarbij we zelf partij zijn, en passen niet proactief  wetgeving aan omwille van arresten waarbij alleen andere staten betrokken zijn.’ 

‘De Raad voor Vreemdelingenbetwistingen vragen we zich voor haar beslissingen enkel te baseren op arresten waarbij België partij was. Net zoals al onze buurlanden voegen we daarnaast aan de grondwet een bepaling toe over de positie van het internationaal recht (niet-EU recht) in de eigen rechtsorde. Voortaan bepalen we bij de ratificatie van internationale (niet-EU) verdragen ook van welke bepalingen we de rechtstreekse werking niet aanvaarden, zoals dat in Nederland gebeurt.’ Dat is exact wat de academici Mark Elchardus (auteur van ‘Reset. Over identiteit, gemeenschap en democratie’) en Marc Bossuyt (auteur van ‘Judicial Activism in Strasbourg’) in hun boeken hebben geponeerd. Hopelijk komt dit principe tot uitvoering in de Belgische wetgeving. 

Het wordt tijd dat we de Europese moloch in al zijn verschijningsvormen terugdrijven en terugkeren naar een Europese Unie die niet vooral handelt in het belang van een politieke, zelfverklaarde elite en haar ambtenarij, maar uitsluitend in het belang van de Europese burger. Met structuren en regelgeving die eenvoudig, transparant en kostenefficiënt zijn. Financieel gecontroleerd door de Europese Rekenkamer die daarover jaarlijks publiek verslag uitbrengt in het Europees Parlement èn in de parlementen van de lidstaten. 

Geen Europese superstaat, maar opnieuw ‘eenheid in verscheidenheid’ naar het EU-motto ‘In varietate concordia’. Samenwerking moet van onderuit komen en niet van bovenaf worden opgelegd. Lidstaten behouden het laatste woord bij elke verdragswijziging. Zij alleen hebben het recht om te oordelen of de EU handelt binnen de haar toegewezen bevoegdheden. Laat Big Brother maar een romanfiguur blijven. Een wensdroom? Jazeker, maar liever dat dan een nachtmerrie.

 Marc Peeters, 16 april 2023.

© Copyright en disclaimer. De informatie in dit document is met de meeste zorg samengesteld en hanteert ironie en satire. Er zal geen enkele aansprakelijkheid worden aanvaard voor eventuele onjuistheden of enige schade daardoor geleden door de lezer.