Over bijziende slaapwandelaars
met een pinocchioneus

Ontwaakt, verworpenen der aarde! 

In zijn pamflet ‘Over woke’ waarschuwt Bart De Wever voor een verschijnsel dat uitdijt als een schimmel in een vochtige omgeving. Woke, de geüpdatete benaming van ‘politiek correct denken’, is de cultivering van de dader-slachtoffercultuur, van de overgevoeligheid en de verontwaardiging, van het culpabiliseren en het uitsluiten, van de obsessie met genderidentiteit en genderexpressie, van de trial by media en het beroepsverbod, van regressie en separatisme. De voedingsbodem bestaat uit systematische infiltratie van culturele aannames, collectieve overtuigingen en sociale gewoontes. Het gaat erom via de academische wereld en de mainstreammedia (samen met de meeste politici gedijen ze in dezelfde subcultuur) een ideeënhegemonie te propageren als de enig aanvaardbare ‘pensée unique’. 

Deugpronken en slogantaal zijn het devies. De kwalificatie ‘grensoverschrijdend gedrag’ is de hamer om mensen in gezaghebbende functies aan de schandpaal te nagelen, ook al is er geen sprake van een seksuele of raciale correlatie. Klagen over een ‘toxische werksfeer’ is ideaal voor een wraakoefening door ontslagen of gefrustreerde werknemers voor wie competentie en ambitie geen prioriteit zijn. De Wever: ‘Woke houdt de westerse mens een spiegel voor van zijn eigen slechtheid. We worden moreel gedwongen tot schaamte. Ons elitaire opinielandschap is bezeten geraakt door de geest van de postmoderne zelfafbraak, de criminalisering zelfs van de westerse beschaving.’ 

Zo heeft Bieke Purnelle, directeur van RoSa, kenniscentrum voor gender en feminisme, het in De Standaard van 02/06/2023 over ‘Het felle licht van de maatschappelijke straffeloosheid die een bepaalde groep mensen toelaat te blijven doen wat ze misdeden. Machtige mensen, veelal wit, hoogopgeleid en welgesteld, die een spoor van overschreden grenzen en gekwetste zielen achter zich laten in hun onstuitbare opmars. Een groep mensen die zelden tot de orde wordt geroepen omdat ze de orde zijn, en zich uitstekend weten te wapenen tegen elke mogelijke aantijging omdat ze zich de duurste en beste rechtsbijstand kunnen veroorloven. Mensen met aanzien, die na een klacht of veroordeling hun grensoverschrijdend of gewelddadig gedrag gewoon elders voortzetten. Ze bemannen rechtbanken, raden van bestuur, sportclubs, universiteiten, redacties en productiehuizen.’ De realiteit met regelrechte lynchpartijen in sociale (en dikwijls ook reguliere) media, jury en scherprechter tegelijk, is toch wel even anders. 

Het voorgaande citaat is een commentaar op het arrest dd. 26/05/2023 van het hof van beroep in Antwerpen (voorgezeten door mevrouw J. De Sloovere) in de zaak Sanda Dia/Reuzegom. Bij die uitspraak zijn heel wat vraagtekens te plaatsen: het gebrek aan waarheidsvinding (wie precies heeft de overmaat aan visolie toegediend?), de beperkte actieradius van het onderzoek dat de voorgeschiedenis in Leuven heeft uitgesloten (waardoor schuldig verzuim niet is weerhouden), de strafrechtelijke kwalificatie van de feiten (sadistische foltering stijl gevangenenkamp was adequater geweest dan onterende behandeling), de afgewezen vordering tot celstraffen van het openbaar ministerie (probatievoorwaarden waren mogelijk), de werkstraffen om de toekomst van de veroordeelden niet te hypothekeren (cynisch, de toekomst van Sanda Dia is verdronken in visolie), het blanco uittreksel uit het strafregister, de anonimiteit van de veroordeelden in de klassieke media. 

Ondanks de fluweelzachte behandeling van de veroordeelde protagonisten in dit dossier, gaat de veralgemening van Bieke Purnelle, de facto een complottheorie, vele bruggen te ver, maar past ze wel perfect in het woke universum. De rijke blanke heteroman is de vampier! Een beetje simpel, niet? 

De mildheid van het hof van beroep in Antwerpen tegenover de Reuzegommers heeft niets te maken met een occulte samenzwering van een sociaaleconomische elite, maar alles met de academische achtergrond van magistraten (rechtbank en openbaar ministerie) en advocaten (verdediging en burgerlijke partijen), van de meeste ouders van de veroordeelden, van de drieste heren (ex-)studenten zelf en niet te vergeten, van de journalisten en hun werkgevers. Binnen die leefwereld maken dooprituelen deel uit van het studentenleven, de ontgroening behoort tot de ‘rites of passage’ en markeert de overgang van de middelbare schooltijd naar de universiteit of hogeschool. 

De alumni kijken met sympathie en welwillendheid naar studentendopen. 

De alumni kijken met sympathie en welwillendheid naar studentendopen, waarbij ze gemakshalve vergeten dat de ontgroening dikwijls een vrijgeleide is voor de ‘bullies’, de pestkoppen die maar wat graag de schachten vernederen met mensonwaardige, walgelijke behandelingen die met gezond verstand niet te vatten zijn. Kwajongensstreken heet dat dan. Opscheppen, zoals bij Reuzegom, dat het nog erger kan, hoort bij het haantjesgedrag. Nec plus ultra! 

Het komt de universiteiten en hogescholen toe krachtig standpunt in te nemen tegen deze archaïsche gebruiken die vandaag onder de noemer ‘grensoverschrijdend gedrag’ vallen, een kwalificatie die onze tempels van wijsheid in andere omstandigheden vlot hanteren. In het huidige debat houden ze zich opvallend gedeisd. Het is de misplaatste tolerantie voor abjecte dooprituelen die het hof van beroep ertoe heeft gebracht de dood van Sanda Dia te herleiden tot een tragisch ongeval omwille van onvoorzichtigheid met fatale afloop. De werkstraf (gecombineerd met de laagst mogelijke boete) komt niet op het publieke strafblad wat volgens de rechtbank ‘de sociale integratie moet bevorderen’. In werkelijkheid gaat het om de reputatie en de carrière van de betrokkenen en hun omgeving. 

Vrouwe Justitia is schatplichtig aan haar leefwereld. Wat trouwens evenzeer geldt voor de activistische linkse rechters in Brussel met hun grote verdraagzaamheid voor illegale vreemdelingen (sans-papiers), ‘kleine’ criminaliteit (vernieling van straatmeubilair bij ‘vieringen’, winkelruiten ingooien, plundering, vuilnisbakken of occasioneel auto’s in brand steken, politie bekogelen met stenen en flessen) tot en met groepsverkrachting (met veroordeling op 06/10/2021 van zes mannen van Afrikaanse afkomst tot celstraffen met uitstel, evenals het schrijven van een opstel over de gelijkheid van mannen en vrouwen en het respect voor vrouwen). Is dat ook klassenjustitie? De blinddoek van Vrouwe Justitia is al lang ‘blowin' in the wind’. 

In zijn magnum opus ‘Theorie des kommunikativen Handelns’ (Theorie van het communicatieve handelen - 1981) heeft de Duitse filosoof Jürgen Habermas het over de ‘herrschaftsfreie Kommunikation’ (de dominantievrije communicatie): een rationeel geargumenteerd gesprek op gelijke voet vereist openheid, luisterbereidheid en gelijkwaardigheid. Zonder wie dan ook uit te sluiten. Niet direct de grootste bekommernis van de woke-activisten, die graag en zonder discussie andersdenkenden etiketteren: fascist, racist, seksist, transfoob, homofoob, islamofoob, klimaatontkenner, zoetwatermatroos (sorry, dat laatste komt van Kapitein Haddock). Met de bedoeling de tegenstander ‘te diskwalificeren, te cancellen, tot paria te verklaren’ (rechtsfilosoof Paul Cliteur, emeritus hoogleraar Universiteit Leiden, op Doorbraak.be 29/04/2023). Mensen moeten verplicht naar cursussen diversiteit en inclusie. Dit doet zich voor aan onze universiteiten, bij de VRT, in de sportwereld. Heropvoeding volgens de communistische methode. 

In plaats van het universele van de menselijke waardigheid poneert woke tribalisme en hanteert daarbij begrippen als culturele toe-eigening: de beschuldiging dat mensen uit een dominante westerse, meestal witte cultuur elementen van taal, muziek, dans, kunst, kleding, voeding of een andere cultuuruiting ‘stelen’ van mensen uit andere culturen, dikwijls behorend tot een sociaal-etnische minderheid. Een fenomeen dat volgens de wokies voortkomt uit machtsongelijkheid. 

Ieder in zijn of haar eigen hokje is de boodschap, zonder interferentie. Ras of gender is essentieel voor het onderscheid. De woke-wereld gaat ervan uit dat racisme institutioneel is in de dominante westerse cultuur, waarvan de machtsstructuren gebaseerd zijn op witte privileges en witte suprematie (critical race theory). Maatschappelijke ongelijkheid doet zich voor langs verschillende assen (waaronder gender, seksualiteit, etniciteit, sociale klasse, religie, fysieke beperking, gewicht) die elkaar snijden (intersectionality). De terminologie is bedacht door Kimberlé Crenshaw, burgerrechtenactiviste en hoogleraar aan de University of California-Los Angeles School of Law en de Columbia University Law School (New York). Jezelf essentialiseren of stereotyperen is niet alleen toegestaan, maar wordt door wokies ook als bevrijdend beschouwd. Een schoolvoorbeeld van regressie door zogenaamd links-progressieven. Controverse opkloppen. Het staat haaks op culturele uitwisseling, zelfexpressie van kunstenaars, intellectuele vrijheid, samenhorigheid in diversiteit. 

Het wokisme botst met niet alleen met de democratie en de vrije meningsuiting, maar ook met de meritocratie, het gangbare maatschappijmodel waarin de sociaaleconomische positie van elk individu is gefundeerd op zijn of haar verdiensten (merites). Ras, geslacht, afkomst, bezit, overtuiging (bv. religie) spelen geen rol, intelligentie en talent enkel als instrumenten om kennis en expertise te verwerven. Een meritocratie is een samenleving waarin individuen een positie innemen door inzet van hun eigen capaciteiten en competentie en niet omwille van geboorte, huwelijk, traditie of omdat ze behoren tot een minderheid of achtergestelde groep in de samenleving (althans in de perceptie). Echte verdienste is finaal gebaseerd op iemands karakter, waarden en daden. 

 

De mars der dwaasheid 

Symptomatisch voor woke is het welhaast religieus dogmatisme van bepaalde stromingen in de milieubeweging, zoals ‘degrowth’ (ontgroeien) dat de creatie van welvaart door economische groei afwijst. Een typisch West-Europese absurditeit. Dat soort gedachtengoed uit zich veelal in apocalyptische visioenen, elitair en moraliserend verkondigd vanop de groenlinkse kansel. Wie niet akkoord gaat, is per definitie verwerpelijk. Een fundamenteel antidemocratisch standpunt. 

Ter info, van 1990 tot 2021 is de uitstoot van broeikasgassen in de Europese Unie gedaald met 31% (vooral bij de huishoudens en de industrie) ondanks een economische groei van 61% in die periode (cijfers Europees Milieuagentschap - EEA). Dat heeft te maken met de opkomst van hernieuwbare energie, betere energie-efficiëntie en het mildere klimaat, jawel. Hoezo, we moeten naar een economisch krimpscenario? 

Tegenover de rest van de wereld is ‘degrowth’ een uiting van neokolonialisme, minstens van paternalisme. ‘De grootste vervuiler op de wereld is de armoede’ (Mahatma Gandhi). China, India, Brazilië, Zuid-Afrika, Indonesië weigeren een hoger welvaartspeil via economische vooruitgang van hun inwoners, aan banden te leggen omwille van een klimaatideologie die eenzijdig focust op hernieuwbare energie en afwijzend staat tegenover een evenwichtige energiemix waarin nucleaire energie en ook fossiele brandstoffen (met koolstofafvang en -opslag) hun plaats hebben. 

Overigens het aandeel van de Europese Unie in de uitstoot van broeikasgassen wereldwijd bedraagt een schamele 7,3%, na China met 27,4%, de Verenigde Staten met 13,0% en India met iets meer dan 7,3% (Eurostat ‘Key figures on the EU in the world’ 2023). Maar de EU stelt zich op als de onverdroten vaandeldrager van het klimaatakkoord van Parijs (2015) terwijl ze vrijwel geen impact heeft op 92,7% van de uitstoot. Ondanks voormeld cijfer is de rol van China in het klimaatverhaal niet alleen negatief: het is sinds dit jaar ook de grootste auto-exporteur ter wereld, vooral van elektrische auto’s, en is op weg om in 2023 meer zonnepanelen te installeren (parken) dan er in heel de VS liggen (‘World Energy Investment 2023’-rapport dd. 25/05/2023 van het Internationaal Energieagentschap IEA). 

Om het probleem van de broeikasgassen doeltreffend aan te pakken, is het alvast aan te bevelen om meer aandacht te besteden aan de uitstoot van methaan (CH₄) in plaats van vrijwel uitsluitend te focussen op koolstofdioxide (CO₂). Methaan heeft een ‘opwarmend vermogen’ (GWP of Global Warming Potential) dat 28 keer hoger is dan CO₂. Methaanlekken veroorzaakt door verouderde apparatuur op de twee grootste fossiele brandstofsites (olie en gas) in Turkmenistan, droegen in 2022 meer bij aan de opwarming van de aarde dan de volledige koolstofuitstoot van het Verenigd Koninkrijk, zo blijkt uit satellietgegevens van de Franse data-analyseleverancier Kayrros, gericht op leefmilieu, energie en grondstoffen. Turkmenistan is de slechtste leerling ter wereld is als het aankomt op methaanlekken met ‘superuitstoot’. Op de ranglijst prijken na dat Centraal-Aziatisch land, de Verenigde Staten, Rusland, Algerije en Kazachstan. 

Over een periode van twaalf jaar houdt methaan tachtig keer meer warmte vast dan CO₂. ‘Methaan is verantwoordelijk voor bijna de helft van de klimaatopwarming op korte termijn, en tot nu toe is het compleet mismeesterd. Het is volledig uit de hand gelopen’, zegt Antoine Rostand, voorzitter van Kayrros in de Britse krant The Guardian dd. 09/05/2023. Dr. Kathleen Mar, wetenschappelijk hoofd van het Research Institute for Sustainability (RIFS) in Potsdam, in Knack van 30/05/2023: ‘Na twaalf jaar leeft de koolstof van methaan in een chemische reactie met de molecule OH in de atmosfeer verder als CO₂. Diezelfde chemische reactie leidt ook tot de aanmaak van een ander broeikasgas: ozon. Meer dan een derde van de huidige ozon in de troposfeer komt van methaan.’ In tegenstelling tot de hoger gelegen ozonlaag schaadt die ozon onze gezondheid en die van planten en ecosystemen. Het aanpakken van lekkages van fossiele brandstoffen is de snelste en goedkoopste manier om de uitstoot van methaan, en daarmee de opwarming van de aarde, terug te dringen. 

Het is natuurlijk gemakkelijker om op microniveau de modale Europese burger lasten en kosten op te leggen om hem tot de energietransitie te dwingen, eerder dan op macroniveau de discussie aan te gaan met een autoritair en repressief regime als dat van Turkmenistan. Laaghangend fruit, in dit geval belastingcitroenen, pluk je nu eenmaal gemakkelijker. Geen diplomatieke ladder vereist. Of we kunnen weer de landbouw met de vinger wijzen. In Vlaanderen stoten 1,2 miljoen boerende runderen net zo veel methaan uit als 446.000 auto’s. Genoteerd, maar de vloek van de melkkoe weegt bepaald niet op tegen de rampspoed van Turkmenistan cum suis. 

Het spreekt voor zich dat de cleantechindustrie en de producenten van hernieuwbare energie die de laatste decennia als paddenstoelen uit de grond zijn gerezen, liever het hel en verdoemenis-discours van de groenlinkse zeloten en hun klimaattsaar Frans horen grijsdraaien dan internationale onderhandelingen zien opstarten die een ernstige oplossing van het klimaatprobleem dichterbij brengen. Er is op dat vlak al lang een collusie tussen Europese politiek, groene niet-gouvernementele organisaties (veelal gesubsidieerd door de EU), de eurocraten en het bedrijfsleven. De klimaattransitie is in combinatie met de energieproblematiek een lucratief verdienmodel. Vanuit politiek oogpunt laat ze toe het gedrag van de burger te sturen en te disciplineren via een tsunami aan regelgeving. Ondersteund door staatszenders als de VRT die indoctrinatie verkiezen boven duiding. 

In België, dat met een budgettaire depressie en ontsporende schuld kampt, moet een transitieonderzoek van die omvang nog worden gevoerd.

Wat op het spel staat 

In zijn De Tijd-column ‘Paleis der Natie’ maakt Rik Van Cauwelaert op 19/05/2023 melding van de zitting dd. 04/05/2023 van de Amerikaanse senaatscommissie die de overheidsuitgaven uitpluist, het Appropriations Committee. Daar kwam in het Subcommittee on Energy and Water Development een hallucinant cijfer naar boven: als de Verenigde Staten tegen 2050 klimaatneutraal willen zijn, dan kan de factuur daarvoor tot 50.000 miljard dollar (!) aan belastinggeld oplopen. Op de vraag van senator John Neely Kennedy (Louisiana) met hoeveel graden de wereldtemperatuur zou verminderen als het gestelde doel werd bereikt, kwam geen antwoord van VS-adjunct-minister voor Energie David Turk. 

In een debat in het Europees Parlement gaf Vader Wittenbaard Frans op voormelde vraag evenmin eenduidige repliek. Van Cauwelaert: ‘Om de klimaatneutraliteit in 2050 te bereiken moet de EU de komende 27 jaar minstens om en bij 5.000 miljard euro spenderen. Zonder de minste garantie dat de opwarming van de aarde wordt afgeremd. Boven op die uitgave komt de bijdrage van maar liefst 1.600 miljard euro die de Europese alliantielanden tegen 2026 aan de Navo beloofden. Daarin zitten niet eens de miljardenbeloften gedaan aan de Oekraïense president Volodymyr Zelensky (recente raming van de kostprijs voor de wederopbouw van Oekraïne: minstens 375 miljard euro).’ 

In zijn column op 26/05/2023 verwijst Van Cauwelaert naar het op 22/05/2023 gepubliceerde rapport ‘Les incidences économiques de l’action pour le climat’ van de economen Jean Pisani-Ferry (voormalig voorzitter van France Stratégie, het Franse Planbureau) en Selma Mahfouz van de Franse Inspection Générale des Finances, over de economische effecten op Frankrijk van de Europese klimaatdoelstellingen: ‘De rapporteurs komen tot de pijnlijke vaststelling dat de transitie het komende decennium een jaarlijkse investering van zo'n 66 miljard euro vergt in Frankrijk, de helft op rekening van de overheid, de rest bij de publieke sector. Als gevolg daarvan dreigt de Franse schuld de komende tien jaar met 250 tot 300 miljard euro te stijgen. Dat dwingt tot overleg met de Europese Unie. Want Europa bepaalt vandaag de klimaatdoelstellingen zonder juist te weten of die ook doeltreffend zijn, maar laat de lidstaten opdraaien voor de politieke en financiële gevolgen.’ 

In België, dat met een budgettaire depressie en ontsporende schuld kampt, moet een transitieonderzoek van die omvang nog worden gevoerd. Kan er dan niemand die groenlinkse waanzin stoppen? Inzetten op klimaatadaptatie, ecorealisme, vooruitziende technologie en infrastructuur, maatschappelijk draagvlak en evenwicht? Gaan voor betaalbare, duurzame en betrouwbare energie, wars van fanatisme en taboes? Of groeit het overheidsgeld echt aan de bomen, met taksen en heffingen als meststof? ‘Waanzin is altijd hetzelfde blijven doen en toch een ander resultaat verwachten’ (citaat toegeschreven aan Albert Einstein). 

Woke heeft met de hulp van narcistische barones-op-de-erwt Ursula en roodgroene klimaattsaar Frans (voormalig Greenpeace-campagneleider Diederik Samson is zijn kabinetschef) het klimaat- en natuurbeleid van de Europese Unie volledig ingepalmd. Voortdurend komen er onder de vorm van richtlijnen en verordeningen nieuwe oekazes uit de Europese bubbel, marsbevelen die de modale Europeaan moeten dwingen de energietransitie versneld te omarmen, ook al is de nodige elektriciteitsbevoorrading en -infrastructuur hoogst onzeker; fossiele brandstoffen te bannen, ook al dient eerst de kernenergie uit het verdomhoekje gehaald (hernieuwbare energie volstaat niet); de natuur te herstellen naar de toestand van 70 jaar geleden, ook al is de teletijdmachine van Professor Barabas stuk. 

De meest klimaatvriendelijke technologie om elektriciteit te produceren? Kerncentrales!

Zoals al eerder in Knorrige kronkels beklemtoond, is de bescherming van biodiversiteit en ecosystemen wel degelijk belangrijk. Op macroniveau gaat het o.m. om de regenwouden (Brazilië, Congo) en de oceanen. Op Vlaams niveau om de toekomstige instandhouding of creatie van nationale parken, in een evenwicht tussen natuur, landbouw en industrie. Zie het ontwerp van parkendecreet voorgelegd door minister van Omgeving Zuhal Demir en goedgekeurd door de Vlaamse regering op 31/03/2023. Het omvat de erkenningsvoorwaarden, statuten en beheerstructuur vastgelegd voor de toekomstige Vlaamse parken. Het Vlaams Parlement dient hierover nu te stemmen. Overigens is volgens de Living Planet Index van het Belgisch Biodiversiteitsplatform, de biodiversiteit in de Lage Landen al vele jaren stabiel, waarbij heel wat soorten kunnen floreren of zich herstellen. 

De meest klimaatvriendelijke technologie om elektriciteit te produceren? Kerncentrales! Niet alleen in België is de processie van Echternach met kernenergie navrant. Voor elektriciteitsopwekking doet Duitsland, de grootste economie van Europa, vandaag een beroep op bruinkool, steenkool en aardgas, waarmee het de grootste uitstoter van broeikasgassen is in de EU. Applaus voor de Energiewende, onder groene druk beslist. 

De Grüne Duitse minister van Economie en Klimaat Robert Habeck heeft nu een wetsontwerp (Heizungsgesetz) klaar om vanaf 2024 nieuwe verwarmingstoestellen op stookolie of gas te verbieden. Vanaf 2045 mag geen enkele woning in Duitsland nog met fossiele brandstoffen worden verwarmd, oude installaties dienen vervangen door dure warmtepompen. Het bekende links-liberale weekblad Stern kopte: ‘Waarom de verwarmingsplannen van de Groenen een horrorscenario voor eigenaars en huurders zijn’ (geciteerd in De Standaard van 25/05/2023). Ook in Duitsland gaat het vlammetje van de Grünen op een steeds lager pitje branden. Even flink blazen? In België verlaten op federaal en Vlaams niveau de ratten alvast het zinkende groene narrenschip. 

De trotse toren 

Het bij vlagen tirannieke milieubeleid van de Europese cenakels zet elke tegenspraak hooghartig weg als een blijk van incompetentie. Niettemin is het doordesemd van hypocrisie, want tegelijk onderhoudt de EU, als trouwe vazal van de Verenigde Staten (versie Uncle Joe) met wapenleveringen de oorlog in Oekraïne, een door en door corrupt land dat te vuur en te zwaard zogenaamd de Europese waarden verdedigt. Hoe zit het daar met de strijd tegen de klimaatopwarming, de bescherming van de biodiversiteit en het natuurherstel, te midden van de rondvliegende bommen en granaten? Even op pauze gezet? 

Van een EU-vredesinitiatief is geen sprake, integendeel de VS zouden maar wat graag systemische rivaal China mee in het bad van de heilloze sancties trekken. Tot nu toe hebben de bevlogen westerse leiders vooral de producenten en handelaren van grondstoffen (olie, gas, metalen, landbouwgewassen) fortuinen laten verdienen. Het geld van de speculanten klotst tegen de plinten. Ook de wapenfabrikanten bouwen feestjes met recordwinsten. 

Hoe agressief en dictatoriaal Vladimir Grozny ook mag zijn, vredesonderhandelingen zijn in het Europese belang, zowel economisch als geostrategisch. Rusland zal zich niet onderwerpen en zal niet verdwijnen. Tijd voor de EU om onder de Amerikaanse bevoogding uit te geraken en een eigen veiligheidsarchitectuur te ontwerpen. Prima donna Ursula dient dan wel plaats te ruimen. Wereldpolitiek is niets voor blozende maagden, maar bespaar ons de machtsdronken baronessen. 

Waar het om China gaat, de wereldleverancier van de grondstoffen en onderdelen nodig voor de Green Deal, geven Manu le Magnifique en Schweinchen Schlau Olaf alvast signalen in de richting van een meer autonome Europese opstelling, binnen een kader van respect voor eerlijke handelspraktijken (waar het Middenrijk niet in uitblinkt). 

Gezond verstand mag evenwel opnieuw primeren, eerder dan knarsetandend het Amerikaanse Buy American-protectionisme te ondergaan (Inflation Reduction Act, Chips and Science Act). Voor de EU is het opletten geblazen dat de VS in de economische concurrentieslag niet de hoofdprijs binnenhalen, terwijl ze zichzelf met wat kruimels moet tevredenstellen (Ivan Van de Cloot, hoofdeconoom van denktank Itinera, in De Tijd van 23/05/2023). 

Margrethe Vestager, vicevoorzitster van de Europese Commissie, bevoegd voor Mededinging, in De Tijd van 26/05/2023: ‘Zonder een Europese beveiliging van onze handel en economie, worden we een speelbord in plaats van een geopolitieke speler of partner.’ Vestager viseert daarmee de risico's van China, maar ook de dictaten van Washington: ‘Wat de eigen waardeketen betreft en de benodigde cruciale technologie kunnen we gewoon niet terugvallen op de Amerikaanse risicoanalyse.’ 

Strategische autonomie nastreven (energie, zeldzame aardmetalen, chipfabricage, batterijproductie) is in principe vooruitziend (zie de covid-lockdowns in China) maar een versplintering van de wereldhandel zal de bezorgdheid over betrouwbare aanvoerketens opnieuw doen toenemen. Een minder geglobaliseerde wereldeconomie zet een rem op het groeipotentieel en de economische efficiëntie, ook in de aanpak van de klimaatproblematiek (bv. de fabricatie van windturbines en zonnepanelen). De risicospreiding (derisking) werkt kostenverhogend (lonen, subsidies), wat dan weer de inflatie aanjaagt. 

Landen als India voeren in die context een pragmatisch buitenlands beleid dat zich niet laat inkapselen in grote multilaterale structuren, maar dat ad hoc kijkt naar waar het op ieder gebied het grootste voordeel uit kan uithalen. Ook andere landen in Azië, waaronder de Golfstaten, Vietnam en Indonesië, nemen afstand van de steriele opdeling in machtsblokken. Realpolitik eerder dan de pretentieuze Europese bekeringsijver of dociele onderwerping aan dominantie. 

Op bedrijfsniveau, internationaal en nationaal, zullen de ondernemingen met een structureel grote prijszettingsmacht en innovatiekracht de winnaars zijn van de gewijzigde marktomgeving, de anderen zullen tevreden moeten zijn met lagere winstmarges. Bij die winnaars vandaag zijn de Magnificent Seven (sic Bank of America-beursstrateeg Michael Harnett): de Amerikaanse techreuzen Apple, Alphabet, Microsoft, Amazon, Meta, Tesla en vooral Nvidia, de chipmaker die sterk inspeelt op artificiële intelligentie. In Europa gaat het om de chipmachinebouwers ASML Holding en ASMI. Van hun kant zullen gezinnen een mindere koopkracht moeten aanvaarden, al wordt dit in België in grote mate gecompenseerd door de loonindexering. De inflatie blijft natuurlijk wel de traditionele spaarinstrumenten aantasten. Absolute veiligheid brengt absoluut niets op.

‘War. What is it good for? Absolutely nothing’. ‘Cruciaal voor vrede is een machtsbalans tussen de grootmachten’ (Thucydides, Metternich, Kissinger). In die context is wat de Biden-administratie nastreeft, een implosie van het Russische of het Chinese regime, ronduit gevaarlijk. Niemand kan inschatten wat er zou voortvloeien uit de chaos die daarop kan volgen. Noch Oekraïne, noch Taiwan is een wereldconflict waard. Zeker niet om het herrezen Amerikaanse imperialisme te plezieren. De unipolaire wereld onder VS-vlag en het motto liberale wereldorde versus totalitarisme of autocratie, is een concept van de tweede helft van vorige eeuw, dat de Amerikanen zelf manu militari de nek hebben omgedraaid. ‘How many times must the cannonballs fly before they're forever banned?’ (Bob Dylan ‘Blowin' in the wind’). 

De constante provocatie van andere grootmachten, al dan niet met vergane glorie zoals Rusland, leidt tot nodeloze, humanitair en economisch destructieve confrontaties. Niets rechtvaardigt een aanvalsoorlog, een barbaarse invasie van een ander soeverein land, maar dat uitgangspunt, vastgelegd in het Handvest van de Verenigde Naties, geldt voor alle VN-lidstaten, niet enkel voor Rusland. 

Tax the rich! 

Als de prijs voor het behalen van de illusoire klimaatdoelstellingen aan bod komt, weerklinkt al snel de mantra ‘doe de rijken de crisis betalen’. Vooruit-voorzitter King Connah, ook bekend als de Zingende Rammelaar, PS-capo di tutti capi Don Magneto, PVDA-presidiumvoorzitter Razende Raoul, Arco-fluisteraar en beweging.net-voorzitter Peter Pan Wouters, de vakbondsbonzen, ze verdringen elkaar om met trillende stem te declameren dat er, schande o schande, geen belastingen op kapitaal worden geheven in ons land van Kokanje. Helaas, driewerf helaas, België prijkt volgens de Europese Commissie als tweede op de ranglijst van belastingdruk op kapitaal in de Europese Unie, na zielsverwant Frankrijk (‘Taxation trends in the European Union 2022’). 

Geen kapitaalbelasting? Ammehoela! Een flagrante leugen waarvan de pinocchioneuzen een extra groeischeut krijgen. Het volstaat een eenvoudige optelsom te maken van roerende voorheffing, beurstaksen, meerwaardebelasting op beleggingsfondsen, taks op de effectenrekeningen, premietaks op levensverzekeringen met een beleggingscomponent. In 2021 bracht dat de Belgische staat de niet onaardige stuiver van 21,3 miljard euro op (‘Taxation trends in the European Union’ – update maart 2023). Op Vlaams niveau dienen we daar de facto nog de erf- en schenkbelastingen op roerend vermogen bij te tellen. Al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel. 

In lasten op arbeid blijft o dierbaar België volgens het jongste Oeso-rapport ‘Taxing Wages 2023’ voor singles zonder kinderen de trieste wereldrecordhouder: 53% roomt onze inhalige overheid af van het inkomen. In Duitsland is dat 47,8%, Frankrijk 47,0%, Italië 45,9%, Spanje 39,5%, Nederland 35,5%, het Verenigd Koninkrijk 31,5%, de Verenigde Staten 30,5% en in Zwitserland 23,4%. De return on heavy investment blijft bijzonder pover, uitgezonderd gezondheidszorg en havenuitbating (Port of Antwerp-Bruges, essentieel voor onze economie). 

Even terzijde, voor de geitenwollensokkendragers is de petrochemie in Antwerpen, het tweede grootste raffinagecomplex ter wereld, na Houston, Texas, een duivelse onderneming. Citaat uit een onderzoek van het magazine Apache en het Nederlandse onderzoeksplatform Follow the Money, gepubliceerd op 01/06/2023: ‘Vanuit de Antwerpse haven veroorzaken (petro)chemische bedrijven jaarlijks tussen 1,2 en 3,3 miljard euro aan schade door de uitstoot van vervuilende stoffen. De vijf meest schadelijke bedrijven in de Antwerpse haven zijn TotalEnergies (507 miljoen à 1,26 miljard), ExxonMobil (201 à 541 miljoen), BASF (161 à 488 miljoen), Air Liquide (52 à 163 miljoen) en TotalEnergies Olefins (54 à 159 miljoen).’ 

De chemische industrie in Antwerpen had in 2021 een toegevoegde waarde aan de economie van 3,7 miljard euro. Voor de petrochemie en de olieraffinaderijen gaat het om 1,18 miljard euro. Maar ach, dat zijn details in de marge. De essentie is het begrip ‘schade’, al dan niet vermeend. Laten we dus vooral maatregelen nemen die welvaartsvernietigend werken. Nochtans kan je geen omelet maken zonder eieren te breken. Of nog anders: ‘You can't have your cake and eat it too’. De levensverwachting is de afgelopen decennia drastisch gestegen. Waar slaat al dat doemdenken dan op? 

Terug naar onze naarstige bewindvoerders. De dienstverlening van de overheid bestaat vooral uit kaduke werven: pensioenen (behalve voor de ambetantenaren), onderwijs, kinderopvang en ouderenzorg, mobiliteit en verkeersinfrastructuur, asiel en migratie, diligente en faire rechtspraak, efficiënte staatsinrichting met financiële verantwoordelijkheid van de gewesten, performant vergunningenbeleid, tegengaan van nepotisme en verkwisting, transparantie van overheidsuitgaven, dienstbaarheid van de administratie. ‘I have a dream’ zei Martin Luther King, in een andere context weliswaar. 

Door een hele reeks incidenten overheerst vandaag de indruk dat bewindvoerders en hun kabinetten (het bestuurlijke waterhoofd), politieke partijen en hun satellietverenigingen, overheidsconsultants allerhande, er vlot in slagen aan financiële zelfbediening te doen of de vrienden (genderneutraal) lucratieve douceurtjes en faveurtjes toe te schuiven. Ritselen in de schemerzone. De belangenvermenging roept bij de belastingonderhorigen behoorlijk wat afkeer en boosheid op. De rechtse en linkse extremen, zonder enige beleidsverantwoordelijkheid, varen er wel bij. 

Marc Peeters, 3 juni 2023. 

© Copyright en disclaimer. De informatie in dit document is met de meeste zorg samengesteld en hanteert ironie en satire. Er zal geen enkele aansprakelijkheid worden aanvaard voor eventuele onjuistheden of enige schade daardoor geleden door de lezer.